علیرضا مریدنژاد - فوق لیسانس آبیاری و زهکشی و مدیرعامل مهندسین مشاور سامان آبراه.

توسعه شبکه های زهکشی در نیم قرن اخیر و در پی آن افزایش تراکم کشت و بهره برداری از اراضی زهکشی شده ، تأثیر بارزی در افزایش تولیدات کشاورزی در جهان داشته است . اجرای میلیونها هکتار شبکه زهکشی زیر نظر متخصصین امر در مناطق خشک و نیمه خشک جهان خصوصا کشورهای مصر و پاکستان و به موازات آن توسعه زهکشی در مناطق مرطوب و نیمه مرطوب ، خصوصاً کشورهای اروپائی که با نگاهی متفاوت مبادرت به زهکشی می کنند و احداث شبکه زهکشی زیرزمینی در اراضی شالیزاری شرق آسیا خصوصا کشور ژاپن ، تجربیات عظیمی را در اختیار ما قرار داد ه و زمینه اصلاح بسیاری از نظرات و باورها ی قبلی را فراهم نمود ه است . برای کشور ما که دارای تجربیات محدودی در زمینه اجرای شبکه های زهکشی میباشد و براساس برنامه ریزی های انجام شده در آستانه اجرای طرح ها ی بزرگ زهکشی قرار دارد ، استفاده از تجربیات جهانی فرصت م غتنمی را فراهم نموده تا ضوابط طراحی شبکه های زهکشی ر ا از نظر فنی، اقتصادی و زیست محیطی اصلاح و به روز نمائیم. برخی از پارامترهای مهم که نیاز به بازنگری و تغییر دارند عبارتند از: -1 کا هش عمق نصب زهکش های زیرزمین ی: بمنظور کاهش حجم زهاب تخلیه شده به رودخانه ها و در نتیجه، کاهش مسائل و مشکلات زیست محیطی و افزایش سرعت اجرای شبکه های زهکشی. -2 کاهش ضری ب زهکشی : با توجه به تجربیات زهکشی در سایر کشورهای جهان با هدف کاهش هزینه های اجرائی طرح های زهکشی. 3 کاربرد فیلترها ی مصنوعی: در طرح های زهکشی ک شور جهت کاهش هزینه طرح ها ی زهکشی و افزایش سرعت اجرای پروژهها در راستای حفظ محیط زیست. -4 اصلاح ضوابط انتخاب فیلترهای شن و ماس ه : در طرح های زهکشی با توجه به تجربیات ناشی از کاربر دفیلترهایSCS و USBRدر طرح های زهکشی مناطق خشک و نیمه خشک جهان. اصلاح آرایش شبکه های زهکشی: شامل کاهش طول و افزایش شیب زهکش ها و استفاده از جمع کننده های لوله ای زیرزمینی بجای زهکش های روباز سطحی. -6 زهکشی کنترل شد ه : کاربرد زهکشی کنترل شده در طرح های زهکشی در دست بهره برداری و پیش بینی ابنیه مناسب جهت استفاده از زهکشی کنترل شده در طرح های آتی کشور. -7 زهکش های سطحی سبز دوستدار محیط زیس ت : توجه خاص به نقش زهکش های سطحی سبز در کاهش آلاینده بخصوص بقایای کودها و سمها در زه آب و جلوگیری از لایروبی آنها توسط ماشین آلات سنگین