مهرداد شهبازی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد
منصور یگانه - استاد
محمدرضا بمانیان - مدیر گروه

فضاهای باز نقش حیاتی در افزایش کیفیت هر محیط و فضایی دارند. بهبود وضعیت کیفیت زیستی بشراز طریق افزایش سرزندگی در فضا صورت می­گیرد. بنابراین می‌توان سرزندگی را جزئی جدایی‌ناپذیر از یک فضای مطلوب دانست که درصدد انتقال حس نشاط به مخاطبان است. ازاین‌ رو مقاله حاضر در نظر دارد تا با واکاوی حوزه­ نظری پژوهش‌های انجام‌ شده در قلمرو سرزندگی، به فراتحلیل عوامل سرزندگی محیطی در فضای باز بپردازد. با توجه به این که سرزندگی در فضاها، فرهنگ‌ها و جوامع مختلف می­تواند معانی و عوامل متفاوتی داشته باشد، در این مقاله سعی شده که جمع‌بندی نظری در حوزه عوامل با توجه به انواع مختلف فضاهای باز در تحلیل‌ها صورت گیرد. جامعه آماری 40 مقاله (20 مقاله داخلی و 20 مقاله خارجی) در بازه زمانی 1385-1397 است. گردآوری داده­ها از مقالات براساس پروتکل پریسما بوده که با نظر متخصصان مورد انطباق قرار گرفته است. پس از مرور نظام­مند مقالات، برای تجزیه­و­تحلیل داده­ها از روش فرا­تحلیل و نرم­افزار  CMA2 استفاده شد. همچنین پس از تحلیل استنباطی داده‌ها از طریق نمودار قیفی، روش رگرسیون خطی اگر، خطای انتشار و آزمون Q ناهمگونی، با استفاده از روش رگرسیون خطی و رگرسیون چند متغیره، ابتدا میزان ارتباط بین یکایک متغیرهای مستقل و سپس کلیه متغیرهای مستقل در ابعاد مختلف با متغیر وابسته یعنی سرزندگی محیطی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته­های تحقیق نشان می­دهد، در مورد تأثیر متغیرهای مستقل بر سرزندگی، بین سرزندگی و متغیرهای مستقل رابطه مثبت و مستقیمی وجود دارد؛ همچنین در مطالعات صورت گرفته، متغیر ایمنی و امنیت بیشترین تأثیر را بر سرزندگی محیطی دارد و در درجه دوم متغیر مشارکت و تعاملات اجتماعی مؤثرترین متغیر است. همچنین متغیر کالبد و فرم بنا کمترین تأثیر را بر سرزندگی محیطی دارد و تأثیرات دیگر متغیرها تقریباً ثابت است.

سرزندگی, عوامل محیطی, فضای باز, فراتحلیل, نمودار قیفی