هوشمند علیزاده - دانشیار، گروه مهندسی شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان
وریا لطفی - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان
صلاح الدین ویسی - استادیار، گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان، ایران

یکی از ابزارهایی که با دقت بالا اثرات زیست محیطی کاربری­های شهری را ارزیابی می­کند و تأثیرات فعالیت­های انسانی را بر محیط زیست اندازه­گیری می­کند، مدل ردپای اکولوژیکی (Ecological Footprint) است. این مدل مقدار بار وارد شده از سوی یک کاربری مشخص بر محیط زیست را برآورد کرده و سطح زمین موردنیاز برای ارائه خدمات پایدار به جمعیت استفاده کننده از آن کاربری را نیز تعیین می­کند. امروزه کاربرد این مدل در مطالعات شهری و منطقه‌ای فراگیر شده و به همین خاطر در این تحقیق با استفاده از روش مؤلفه­ای (یکی از دو روش محاسبه ردپای اکولوژیکی) و با اندازه­گیری داده­های واقعی، پنج شاخص­ تأثیرگذار بر محیط ‌زیست (از جمله گاز طبیعی، برق، آب، غذا و زباله)، اثرات زیست محیطی دانشگاه کردستان در سال تحصیلی 2015-2014 ارزیابی شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که شاخص ردپای اکولوژیکی دانشگاه کردستان در سال تحصیلی یاد شده برابر با 56/0- است که نشانگر عملکرد ناپایدار است. مقدار ردپای اکولوژیکی دانشگاه کردستان برابر 16 هزار و 675 هکتار جهانی است، بدین معنی که برای جبران مقدار منابع طبیعی مصرف شده و زباله­های ناشی از آن به زمینی برابر با 165 برابر وسعت دانشگاه کردستان نیاز است. همچنین شاخص­های انرژی (گاز طبیعی و برق) و آب با 03/72 و 97/0 درصد کل ردپای اکولوژیکی به ترتیب بیشترین و کمترین اثر زیست محیطی را در این دانشگاه بر محیط پیرامون داشته است. بنابراین می­بایست در این دانشگاه برنامه جامعی به منظور اصلاح الگوی مصرف و در نتیجه کاهش اثرات زیست محیطی این دانشگاه بر محیط پیرامونی ارائه گردد.

ردپای اکولوژیکی, دانشگاه کردستان, تأثیرات زیست محیطی, توسعه پایدار, کاربری‌های آموزشی