زینب علی ابادی - دانشجو
محمود محمدی - معاون پژوهشی شهرداری اصفهان و استادیار دانشگاه هنر اصفهان

امروزه یکی از مشکلات اساسی، فرسودگی بافت­های شهری ناشی از کمبود دسترسی و نفوذناپذیری است. مطالعات انجام شده بر روی بافت­های فرسوده نشان می­دهد که عامل اصلی فرسودگی براساس معیار نفوذپذیری بیشتر ناشی از ضعف ساختار فضایی شبکه معابر است. بنابراین آنچه در وضعیت موجود بررسی آن مهم شده، سنجش میزان تأثیرگذاری ارزش­های ساختار فضایی بر میزان فرسودگی در معابر با عرض­های کمتر از شش متر است که می­تواند کمک مؤثری در شناخت و بهبود وضعیت موجود اینگونه بافت­ها داشته باشد. این پژوهش با هدف سنجش رابطه شاخص­های ساختار فضایی شبکه ارتباطی از منظر چیدمان فضا با فرسودگی ناشی از شاخص نفوذناپذیری با استفاده از روش رگرسیون لجستیک انجام گرفته است. روش تحقیق، توصیفی _ تحلیلی بوده که اطلاعات نظری آن از طریق مطالعات کتابخانه­ای جمع­آوری گردید. با توجه به این که تاکنون تحقیقات انجام گرفته در بررسی ساختار فضایی شبکه ارتباطی از منظر چیدمان فضا متکی بر تحلیل کمی شاخص­های آن و یا تحلیل گرافیکی بوده، در تحقیق حاضر سعی بر آن شده تا با تولید نقشه عرض معبر کل بافت فرسوده و کد دهی و الحاق آن به این شاخص­ها برای سنجش رابطه بین آنها از روش سنجش و اندازه­گیری آماری استفاده شود و از این زاویه نیز موضوع مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور برای پاسخگویی به سئوالات پژوهش، رابطه بین متغیرهای مستقل ساختار شبکه معابر و متغیر وابسته نقوذپذیری به کمک رگرسیون لجستیک بررسی شد. از این رو در بافت­های فرسوده شهر زنجان بنا به نتایج حاصله از آماره والد، نشان داد که متغیر هم­پیوندی فراگیر و انتخاب تأثیر معنی­داری بر فرسودگی ناشی از شاخص عرض معبر بافت فرسوده شهر زنجان ندارد. در صورتی که متغیر اتصال (با کمترین تغییر) و سپس هم­پیوندی محلی، تأثیر معنی­داری بر افزایش یا کاهش میزان فرسودگی در وضعیت موجود دارد؛ چنانچه این معنی­داری در سطح پنج­درصد خطا با فرسودگی در عرض­های کمتر از شش متر وجود داشته است. این نتیجه برای مقدار اتصال با نسبت بخت 358/0 بیشترین موفقیت را در کاهش میزان فرسودگی نسبت به شاخص هم­پیوندی محلی با نسبت بخت 443/0 دارد. این مسئله بیانگر آن است که بهبود اتصال و هم­پیوندی محلی در بافت­های فرسوده شهر زنجان از عوامل مهم در کاهش میزان فرسودگی خواهد بود.

شاخص‌های ساختار فضایی, شاخص نفوذپذیری, شبکه معابر, رگرسیون لجستیک