یحیی استادی - گروه گیاه پزشکی کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
الهام معطوفی - گروه گیاه پزشکی کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

با توجه به این که جمعیت جهان در سال 2050 به 9 میلیارد نفر افزایش می‌یابد، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های جوامع امروزی تامین غذای موجودات زنده می‌باشد. به دلیل محدودیت منابع، میزان انرژی مصرفی برای تهیه پروتئین حیوانی، افزایش جمعیت، افزایش قیمت مواد غذایی و بسیاری از موارد دیگر، پیش‌بینی می‌شود که پروتئین استخراج شده از حشرات خوراکی به دلیل اینکه از لحاظ تراکم مواد مغذی در هر گرم، به مراتب بهتر از گوشت گاو یا حتی ماهی می‌باشند که می‌تواند درجیره غذایی دام و طیور گنجانده شود. در پژوهش حاضر چربی و پروتئین با روش های سوکسله و کلدال، رطوبت، خاکستر و فیبر به روش خشک نمودن و سوزاندن و کربوهیدرات به روش معادله ریاضی از لاروهای Tenebrio molittor و Zophobas morio جهت تهیه جیره غذایی دام و طیور بعد از 3 نسل تغذیه از هویج و سیب زمینی به صورت تواما محاسبه شد که میزان آن برای پروتئین به ترتیب به طور میانگین 207/0±68/19 و473/0±93/18درصد و برای چربی به ترتیب به طور میانگین 415/0±89/13و 496/0±79/16درصد بود. همچنین چربی، فیبر و کربو هیدرات در لارو Zophobas morio بیشتر و میزان رطوبت در لارو Tenebrio molittorزیادتر بود، که بین میزان پروتئین و خاکستر این دو لارو مورد مطالعه اختلاف معنی داری وجود نداشت)05/0<(P ولی بین میزان چربی، رطوبت، فیبر و کربوهیدرات اختلاف معنی داری مشاهده شد)05/0>(P که می تواند با توجه به وجود این ترکیبات، برای تغذیه دام و طیور در جیره غذایی آنها، لحاظ گردد.

ترکیبات شیمیائی, Tenebrio molittor, Zophobas morio, جیره غذایی دام و طیور, حشرات خوراکی