نبی اله پاسبان عیسی لو - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی ومدیر مطالعات شرکت بهره برداری مغان
علی حسین زاده دلیر - دکتری مکانیک سیالات، عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دا
داود فرسادی زاده - دکتری سازه های آبی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانش
سیدعلی اشرف صدرالدینی - دکتری آبیاری وزهکشی، عضو هیئت علمی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دان

با توجه به محدودیت منابع آبی در کشور، استفاده بهینه از آب موجود در بخش های مختلف و بخصوص بخش کشاورزی به عنوان عمده ترین مصر فکننده آب، اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. در این راستا سیاست کلان دولت بر صرفه جویی و هدایت مصرف کنندگان آب کشاورزی برا ی بهره برداری بهینه استوار است یکی از گام های اساسی در این زمینه افزایش راندمان آبیاری برای بهره وری از آب و افزایش سطح زیر کشت آبی است . ایجاد شرایط تحویل حجمی آب نظیر تشکیل تشکل های آب بران و تجهیز نقاط تحویل به وسایل و ادوات اندازه گیری جریان از مهمترین اقداماتی است که در جهت افزایش کارآیی آب و ارتقای راندمان آبیاری در طی دهه اخیر مورد توجه دولت قرار گرفته است . هر چند موفقیت کمتری در هر دو زمینه بوجود آمده است.همانند سایر شبکه های آبیاری کشور، شبکه آبیاری و زهکشی مغان نیز با مشکل دقیق نبودن سازه ها و ادوات اندازه گیری و عدم کالیبراسیون آنها روبروست . در حالی که حدود نیمی از دریچه های تحویل آب در شبکه مغان در اصلاح و بهسازی شبکه، تعویض و دریچه های مدول نیرپیک نصب شده اند، اما همچنان نیمی از دریچه های باقیمانده به صورت دریچه های کشویی قائم می باشند . تعویض این دریچه ها با سایر ادوات اندازه گیری به جهت اینکه همه آنها در کمتر از ده سال گذشته نصب گردیده اند مستلزم تغییرات اساسی در کانال و ابنیه ها بوده و مقرون به صرفه نمی باشد . لذا برای حصول اطمینان از دقت عملکرد این سازه ها، مناسب ترین راه، کالیبراسیون آنها می باشد.همین راستا یکی از کانال های درجه دو شبکه آبیاری مغان بنام کانال M2R/D1Lواقع در منطقه آبیاری شهرک انتخاب شده و اکثریت سازه های آن شامل 7 تنظی م کننده، یک کانال فرعی و 4 دریچه آبگیر که همگی از نوع دریچه های قائم کشویی می باشند، مورد بررسی قرار گرفت ند. اندازه گیری صحرایی در طی سه ماه با استفاده از یک دستگاه میکرومولینه دقیق و با تکرار حداقل 5 و حداکثر 8 نوبت برای هر کدام از سازه ها انجام گرفته وضمن محاسبه ضریب دبی، جداول ونمودارهای دبی– اشل برای آنها ترسیم گردید.

کالیبراسیون، بهره برداری، کانال،M2R/D1L دریچه های کشویی