مژده محمدی - مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
جعفر مامی زاده - گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
اقبال احسان زاده - مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

 منحنی های شدت- مدت- فراوانی بارش یکی از ابزارهای هیدرولوژیکی جهت محاسبه طراحی هیدرولیکی سازه­ها، طرح­های آبخیزداری، جمع آوری و دفع آب­های سطحی در شهرها می باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل های تجربی قهرمان و آبخضر(1383)، وزیری(1370) و بل(1969) و همچنین مدل آماری Hyfran-Plus به محاسبه شدت بارش و تعیین منحنی­های شدت-مدت-فراوانی پرداخته شده است. در ابتدا با استفاده از شدت­های بارش در رگبار­های با تداوم کمتر از 180 دقیقه، آزمون ران تست در محیط نرم افزار SPSS و به صورت دستی برای اطمینان از همگن بودن داده­ها انجام گرفت. سپس جهت محاسبه شدت بارش در دوره بازگشت های مختلف، توزیع های مختلف آماری به داده ها برازش داده شد. جهت تعیین توزیع آماری بهینه از آزمون نکویی برازش کای اسکور استفاده شد. نتایج نشان داد که توزیع آماری گاما معکوس نسبت به سایر توزیع های مورد بررسی دارای بیشترین دقت در تعیین دوره بازگشت شدت بارش می باشد. در مرحله­ بعد شدت بارش در دوره بازگشت­های مختلف توسط مدل­های تجربی با استفاده از داده­های روزانه بارش و بیش­ترین مقدار بارش روزانه محاسبه گردید. مقایسه نتایج حاصل از مدل­تجربی قهرمان و مدل آماری Hyfran-Plus نشان داد که حداکثر اختلاف شدت بارش ها در تداوم های طولانی، کمتر از 6/1 درصد و در تداوم های کوتاه مدت کمتر از 2/20 درصد می باشد. همچنین اختلاف مقدار شدت بارش های پیش بینی شده برای تداوم های کوتاه مدت در مدل های تجربی وزیری و بل کمتر از 8/19 درصد می باشد.

تابع توزیع, مدل‌های تجربی, منحنی شدت-مدت-فراوانی, Hyfran-Plus