رقیه نظری - استادیار، گروه اقتصاد، واحد ممقان، دانشگاه آزاد اسلامی، ممقان، آذربایجان شرقی
قدرت الله امام وردی - استادیار، گروه اقتصاد، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی

نوآوران و سرمایه‌گذاران معمولا ادعا می‌کنند «شکاف تامین مالی» یا «دره مرگ» در مرحله میانی فرآیند بین تحقیق پایه و تجاری‌سازی محصول جدید وجود دارد که تاثیر معناداری بر بهره‌وری محرک‌های مالی در زمینه حمایت مالی از فعالیت‌های R&D به‌منظور حرکت فناورانه به سمت تجاری‌سازی دارد. محرک‌های مالی شامل مشوق‌های مالیاتی، یارانه‌ها، گرنت‌ها و سایر انگیزه‌ها است. هر شرکت برای سرمایه‌گذاری با نرخ بازگشت نهایی و هزینه نهایی سرمایه برای مخارج R&D روبه‌رو است که توسط سیاست‌های عمومی تحقیق و توسعه نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند. این مطالعه درصدد است پیچیدگی چارچوب مفهومی اقتصاد خرد را با استفاده از توابع CES به حالت منطقه‌ای تبدیل کند؛ بنابراین، سه منطقه اروپا (OECD)، جنوب شرق آسیا و آسیای مرکزی برای مقایسه اثرات محرک‌های مالی انتخاب‌شده است. برای این منظور از مدل‌های پانل پویای فضایی برای دوره 2016-2005 استفاده ‌شده است. با تایید مدل (SDM) محرک‌های مالی دولت به‌عنوان سیاست‌های حمایتی که می‌توانند موجب تحریک فعالیت‌های تحقیق و توسعه و تامین مالی شکاف بودجه شوند، دارای اثرات داخلی، خارجی و اثرکل هستند. اثرکل مثبت و معنی‌دار محرک‌های مالیاتی بر R&D در کشورهای OECD و اثر خارجی مثبت در جنوب شرق آسیا تایید شد، اما برای کشورهای آسیای مرکزی، اثر محرک‌های مالیاتی تایید نشد. همچنین رابطه تعاملی (جانشینی) بین حمایت‌های مستقیم و محرک‌های مالیاتی در کشورهای OECD وجود دارد، اما برای کشورهای جنوب شرق آسیا و آسیای مرکزی این رابطه به صورت مکملی است.

تحقیق و توسعه (R&D), تامین مالی شکاف بودجه, حمایت‌های مستقیم و محرک‌های مالیاتی, مدل‌های پانل پویای فضایی