فرامرز سرفراز - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین
جعفر غیومیان - استاد یار پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

این تحقیق درحاشیه رودخانه خررود و در مجاورت روستای حصار ولی عصر به اجرا درآمد . با توجه به رخنمونهای فرسایش یافته مارنی در قسمت جنوب رودخانه و نبودن برون زدگی این مارنها در سمت شمال رودخانه میزان تأثیر فرسایش این مارنها بر کیفیت شیمیایی زمین های کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت . جهت تعیین تاثیر تپه های فرسایش یافته مارنی در محوری که دارای امتداد N20W است و از تپه های فوق عبور می کند، 9 عدد پروفیل به عمق حدود 1/5 متر بصورت دستی حفر گردید . با درنظرگرفتن لایه بندی افقهای خاک تعداد 3 الی 4 نمونه از پروفیل ها جهت آزمایشات شیمیایی وتعیین دانه بندی برداشته شد . درآزمایشگاه پارامترهای Na، Mg، Ca، TNV ، EC،S.P ،PH ، SAR ، CaSO4 ، P ، Cl ، O.C و N در 29 نمونه جمع آوری شده تعیین شد . نتایج توسط نرم افزار SAS مورد تجزیه تحلیل آماری تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها بروش دانکن قرار گرفتند : بررسی نتایج نشان می دهد پارامترهای TNV ، SP و SAR از نظر تجزیه واریانس اختلاف معنی داری با هم دارند . پس از بررسی نتایج مشخص شد که گمانه شماره یک بدلیل قرار گرفتن در مسیر یک آبراهه فرعی با سایر گمانه ها همخوانی نداشته و بنابر این از اطلاعات آن صرفنظر گردید . با بررسی سایر گمانه ها پارامترهای SARو SP در دو سمت رودخانه در دو گروه متفاوت قرار گرفته و اختلاف معنیداری نشان می دهند . ولی TNV با حذف گمانه شماره یک درسایر گمانه ها غیر از گمانه شماره نه اختلاف معنی داری نشان نمی دهد، و دو سمت رودخانه از این نظر قابل تفکیک نیستند . با بررسی نمودارهای تغییرات میانگین پارامترها در گمانه ها مشخص می گردد که پارامترهای SP ، EC ، Ca ، Mg ، Na ، SAR ، Cl ، N ،O.C ، در گمانه های جنوب رودخانه که تحت تاثیر فرسایش تپه های مارنی می باشند مقادیر بالاتری از پارامترهای فوق را نشان می دهند . و در ضمن از گمانه شماره دو تا گمانه ( 6 در جنوب رودخانه ) کاهش مقادیر فوق مشاهده میگردد . در مورد پارامترهای PH ،P و TNV روند مشخصی ملاحظه نمیشود . گرچه میزان افزایش پارامترها بقدری نمی باشد که موجب غیر قابل کشت شدن زمینهای کشاورزی مجاور تپه های مارنی مورد نظر گردد .