اثر کود سیلیکا بر رشد، زی‌توده و جذب عناصر غذایی در نهال های گلدانی بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.)

مطالعه فاکتورهای مختلف اثرگذار در جهت ارتقاء رشد نهال­های موجود در نهالستان و عرصه­های جنگل‌کاری از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی، با وجود اینکه سیلیکون به عنوان یک عنصر ضروری در گیاهان شناخته نشده، اما اثرات مفید فراوانی بر گیاهان دارد. به همین منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در 5 سطح تیمار برای ارزیابی غلظت­های مختلف سیلیکا بر برخی پارامترهای رشد و جذب عناصر غذایی در نهال­های بلوط ایرانی طراحی و اجرا گردید. برای هر تیمار 10 گلدان در نظر گرفته شد و تیمارهای اعمال شده شامل سطوح شاهد و آبیاری با غلظت­های 50، 150، 350 و 500 میلی­گرم در لیتر سیلیکا (بر اساس ظرفیت زراعی) صورت گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که اگرچه سیلیکا بر مقدار قطر طوقه نهال­ها تاثیر معنی­دار آماری نداشت، اما حجم ریشه و قطر ساقه نهال­های تیمار شده با 500 میلی­گرم در لیتر سیلیکا تا بیش از 50% بیشتر از نهال­های شاهد بود. از سوی دیگر، نهال­هایی کوددهی شده با غلظت 500 میلی­گرم در لیتر سیلیکا دارای بیشترین زی‌توده خشک نسبت به شاهد و دیگر تیمارها بودند به­طوری­که حدود 68 تا 80 درصد افزایش در زی­توده برگ، ساقه و ریشه این نهال­ها نسبت به نهال­های شاهد مشاهده شد. بیشترین جذب عناصر نیتروژن، پتاسیم و کلسیم مربوط به تیمار 150 میلی‌گرم در لیتر بود. با این وجود، سیلیکا در غلظت­های پایین سبب کاهش جذب عناصر منگنز، مس و روی شد و در کل مقدار جذب آهن در حضور سیلیکا کاهش یافت. در نهایت می­توان اذعان داشت که استفاده از کود سیلیکا در این پژوهش سبب افزایش زی‌توده کل نهال‌های بلوط و همچنین افزایش جذب ماکروالمنت­ها شد که این یافته می­تواند در نهالستان­های جنگلی برای تولید نهال مورد عنایت قرار گیرد. با این وجود برای درک مکانیسم آن مطالعات تکمیلی از جمله آنالیز بیان ژن و پروتئین‌ها مورد نیاز است.  

Keywords:

سیلیکون , نهال جنگلی , جنگل‌های زاگرس , کود‌دهی , نهالستان