رسول افضلی - هیات علمی دانشگاه تهران
عبدالرسول سنبلی - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی
میثم احمدی فیروز جایی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی

در قالب کلی مناطق آزاد به بخشی از قلمرویک کشور گفته می شود که در آن ورود و خروج کالا،مسافر و خدمات بدون پرداخت عوارض گمرکی به صورت آزاد انجام می پذیرد.با وجود اینکه،سابقه شکل گیری این گونه مناطق به یونان باستان باز می گردد.در ایران مناطق آزاد در سطح گسترده ای مطرح و نقش مهمی در اقتصاد جهانی بازی می کنند. در ایران مناطق آزاد با هدف گسترش صادرات،جذب تکنولوژی مدرن و ورود به سرمایه گذاری خارجی در سال 1372 تاسیس گردید.در حال حاضر این گونه مناطق با گذشت تقریبا 15 سال از زمان شکل گیریشان عملا در دستیابی به اهداف تعیین شده با شکست مطلق مواجه شده اند و به کانال هایی جهت واردات به کشور تبدیل شده اند به عبارت دیگر،نوعی تغییر هویت در عملکرد آنها به وجود آمده است این پژوهش که به شیوه توصیفی_تحلیلی و بر اساس مدل توسعه مثلثی مطرح شده است به دنبال کشف این مسئله که چرا این مناطق آزاد ایران (قشم)در زمینه دستیابی به اهداف پیش بینی شده عملکرد ضعیفی داشته؟این در حالیست که مناطق آزاد در دیگر کشور ها مانند چین،امارات و ترکیه بعنوان مهمترین عامل جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات محسوب می شوند.

مناطق آزاد،توسعه،قابلیت ها،محدودیت ها،قشم