هما محمودزاده - گروه زیست شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
مهرنوش امیرگیلکی - گروه زیست شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

کادمیوم یکی از سمی ترین عناصر برای موجودات زنده می‌باشد و فاقد نقش مثبت زیستی است. به منظور بررسی تاثیر فلز سنگین کادمیوم بر فاکتورهای رشد گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محیط باز انجام شد. سطوح مختلف سولفات کادمیوم مورد استفاده در این آزمایش، 150، 300، 450، 600، 750، 900 و 1000 میکرومولار بودند که بصورت محلول به خاک گلدان‌ها اضافه گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، وزن خشک ریشه و ساقه در پاسخ به سطوح مختلف کادمیوم کاهش معنی‌داری نشان داد. در حالی که طول اندام هوایی و سرعت رشد نسبی گیاهان گلرنگ تحت تیمار کادمیوم اختلاف معنی‌داری نداشت. میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل در غلظت‌های بالا کادمیوم کاهش معنی دار نسبت به شاهد داشت. در حالی که میزان ترکیبات کاروتنوئیدی و محتوی نسبی آب برگ گلرنگ با افزایش غلظت کادمیوم نسبت به شاهد تفاوت معنی‌داری نشان نداد. میزان قند‌های محلول در ریشه و ساقه گیاهان گلرنگ مورد تیمار کادمیوم افزایش یافت، اما میزان قندهای نامحلول در اندام‌های ذکر شده روند نزولی داشت. همچنین با افزایش غلظت کادمیوم، میزان کادمیوم بخش هوایی افزایش یافت. در بعضی از سطوح کادمیوم (1000 و 900، 750، 300 میکرومولار) فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز نسبت به شاهد تفاوت معنی‌داری نشان داد. همچنین فعالیت آنزیم پلی فنول اکسیداز افزایش یافت که در کلیه سطوح نسبت به شاهد معنی‌دار بود و تنها در سطح150 تفاوت معنی‌داری در مقایسه با شاهد نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد گلرنگ قادر به جذب کادمیوم در بافت‌های خود می‌باشد و می‌توان از آن جهت گیاه پالایی فلز سنگین کادمیوم استفاده کرد.

پلی فنول اکسیداز, قند محلول و نامحلول, کادمیوم, گلرنگ, گایاکول پراکسیداز