مهدی پناهی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
جعفر حاجی لو - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
نادر چاپارزاده - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

در سال‌های اخیر به مصرف میوه زغال‌اخته که سرشار از آنتی‌اکسیدان است، توجه بیشتری شده است. این پژوهش در سال 1394، به منظور ارزیابی تغییرات برخی ویژگی‌های کمی و کیفی میوه زغال‌اخته در طی مراحل پایانی رشد، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام گرفت. میوه‌ها در 4 زمان مختلف از 4 جهت اصلی (شمال، جنوب، شرق و غرب) درخت برداشت و بلافاصله به آزمایشگاه منتقل شدند. پارامترهای مختلف از قبیل ابعاد (طول و عرض)، وزن، سفتی بافت میوه، pH عصاره میوه، میزان مواد جامد محلول کل، اسیدیته قابل تیتراسیون کل، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته قابل تیتراسیون کل، محتوای اسید آسکوربیک، ترکیبات فنلی کل، فلاونوئیدها وآنتوسیانین‌های کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل میوه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر زمان‌های مختلف برداشت بر تمام صفات مورد ارزیابی در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. با گذشت زمان و رسیدگی میوه میزان وزن، ابعاد، pH، مواد جامد محلول کل، نسبت مواد جامد محلول به اسیدیته قابل تیتراسیون کل، محتوای فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌های کل افزایش و میزان سفتی، اسیدیته قابل تیتراسیون کل، ترکیبات فنلی کل و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی کل کاهش یافت. مقدار اسید آسکوربیک نیز در طول رسیدن میوه افزایش ولی در آخرین برداشت مجدداً مقدار آن کاهش یافت. با توجه به تغییرات صفات مورد ارزیابی به نظر می‌رسد مناسب‌ترین زمان برداشت میوه برای ژنوتیپ مورد نظر، برداشت سوم باشد.  

اسید آسکوربیک, زغال اخته, زمان برداشت, ظرفیت آنتی اکسیدانی, ویژگی های کیفی