مجید شریفی راد - گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
غلامعلی حشمتی - گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
محمد باقر باقریه نجار - گروه زیست شناسی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

در مطالعه حاضر به بررسی تغییرات ذخایر کربوهیدرات محلول در گونه‌های Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica در شدت‌های برداشت مختلف (صفر، 25، 50 و 75 درصد) و مراحل مختلف رشد فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) در اندام‌های هوایی (ساقه) و زیرزمینی (ریشه) پرداخته شد. براساس نتایج بدست آمده اثر تیمارهای شدت برداشت بر مقدار ذخایر کربوهیدرات محلول در هر دو گونه معنی دار بود. در هر دو گونه شاهد بیش‌ترین مقدار کربوهیدرات را دارا بود و با افزایش شدت برداشت به‌طور معنی داری از مقدار ذخایر کربوهیدرات محلول کاسته شد. لذا با توجه به اثرات منفی سطوح برداشت 50 و 75 درصد بر مقدار ذخایر کربوهیدرات گونه‌ها، سطح برداشت 25 درصد را می‌توان به‌عنوان سطح برداشت مجاز گونه‌ها در نظر گرفت. همچنین نتایج نشان داد اثر مرحله رویشی و نوع اندام گیاه بر مقدار ذخایر کربوهیدرات محلول دو گونه معنی‌دار بود. طبق نتایج بدست آمده گونه‌های مورد مطالعه از نظر میزان کل ذخایر کربوهیدرات محلول (اندام هوایی+ ریشه) تفاوت معنی‌داری با هم داشتند. در هر دو گونه با پیشرفت مراحل رشد، میزان کل ذخایر کربوهیدرات‌های محلول به‌طور معنی‌داری افزایش نشان داد. بنابراین می‌توان مرحله بذردهی را بهترین زمان چرای دام در گونه‌های مورد مطالعه در نظر گرفت.

شدت‌های برداشت, کربوهیدرات‌های محلول, مدیریت مراتع, مراحل فنولوژیکی Halocnemum strobilaceum, Halostachys caspica