وحید کیانی - استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه بیرجند
محسن محجوب - دانشآموختهی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه بیرجند

یکی از زیرشاخه‌های حوزه‌ مطالعات جغرافیای انتخابات، تحلیل جغرافیایی نتایج و ترسیم نقشه‌های انتخاباتی آن است. این مطالعات ضمن تشریح وضعیت پراکندگی آرای نامزدها،  احزاب و جناح‌های سیاسی، نقاط قوت و ضعف و ناتوانی و نیرومندی پایگاه‌های آن‌ها را در حوزه‌ها و مکان‌های جغرافیایی گوناگون نشان‌ می‌دهند. نقشه‌های یادشده که بر اساس شاخص‌های جغرافیایی ترسیم و تحلیل می­شود، بیانگر آن است که جاهای گوناگون جغرافیایی در انتخابات چگونه رأی می­دهند؛ بنابراین، ترسیم نقشه‌های انتخاباتی دقیق و مبتنی بر شاخص‌های جغرافیایی می‌تواند تأثیر زیادی در تدوین سند راهبردی مناسب برای نامزدهای انتخاباتی و هم‌چنین میزان موفقیت آن‌ها به‌عنوان پیروز انتخابات داشته ‌باشد. پژوهش حاضر از نوع و با هدف تحقیقات کاربردی و به روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی است. در جمع‌آوری مطالب تلفیقی از روش کتابخانه‌ای و اینترنتی و در تجزیه‌وتحلیل آمارها و ترسیم نقشه‌ها و نمودارها از نرم‌افزارهای Excel و Arc GIS استفاده ‌شده است. یافته‌ها و نتایج تحقیق بیانگر آن است که زادبوم یا محل تولد نامزدها تأثیر زیادی در آرای آن‌ها داشته ‌است. البته سهم شهروندان شهرستان خوسف در این میان بیش‌تر بوده و ساکنان شهرستان خوسف نسبت به دیگر شهرستان‌های استان، به شاخص جغرافیایی زادبوم نامزدها اهمیت بیش‌تری می‌دهند. نیز بیش‌ترین پایگاه رأی نامزدهای اصلاح‌طلب و مستقل در شهرها و شعب ثابت و نامزدهای اصولگرا در روستاها و شعب سیار بوده ‌است. مکان استقرار شعبه‌های اخذ رأی در شمار آرای دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا متفاوت است؛ صلاح‌طلبان در مکان‌های آموزشی و اصولگرایان در مکان‌های مذهبی و نظامی وضعیت مطلوب‌تری دارند. در بین سه شهرستان، شهرستان خوسف بیش‌ترین گرایش به سمت اصولگرایان و همین موفقیت نزد اهل سنت به‌خصوص در شهرستان مرزی درمیان از آن نامزدهای مستقل بوده است.

نقشه‌ انتخاباتی, انتخابات مجلس, حوزه‌ انتخابیه‌ بیرجند و درمیان و خوسف