کامیار رحیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژنتیک و بهنژادی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا، آستارا، ایران.
سیدابراهیم کمالی - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد آستارا، آستارا، ایران

به منظور بررسی روابط برخی از صفات هوایی و عملکرد دانه ارقام کلزا آزمایشی در سال زراعی 1398-99 در مزرعه ای واقع در شهرستان پارس آباد مغان اجرا گردید. در این آزمایش تعداد 13رقم کلزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار از نظر صفات طول دوره گلدهی و روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه خوشـــه ای ارقام کلزای مورد مطالعه را به چهار گروه مجزا تفکیک نمود. خوشـــه اول شامل Hyola420 و RGS003، ازنظر تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، ارتفاع بوته، روز تا رسیدن و عملکرد دانه دارای انحراف از میانگین کل مثبت و ازلحاظ ارتفاع بوته دارای انحراف از میانگین منفی و جزیی بود. بر این اســاس میتوان انتظار داشت که گزینش ارقام از خوشه اول میتواند به انتخاب ارقامی که دارای عملکرد بالا و صفات مطلوب مناسبی هستند بیانجامد. علاوه بر این از گروهبندی حاصـل از تجزیه خوشـه ای جهت انتخاب والدین تلاقی ها در برنامه های بهنژادی آینده نیز میتوان ســود جســت. بر اســاس تجزیه به مولفه های اصــلی و بای پلات حاصــل از دو مؤلفه اصــلی اول و دوم، نیز ارقام Hyola420 و RGS003 داری ارزش انتخابی بیشتری نسبت به سایر ارقام کلزای مورد بررسی بودند.

کلزا، تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه خوشه ای