بررسی اثر قرق بر ترسیب کربن خاک در مراتع شهرستان خاش

با توجه به نقش قرق بر اصلاح و احیاء مراتع و کاربرد آن در ترسیب کربن بررسی اثرات آن بر خصوصیات خـاک حـائز اهمیـت اسـت. خاک از عمده ترین منابع ذخیره کربن است و در ترسیب مجدد آن نقش بسزایی دارد.. مراتع در حدود نیمی از خشکی هـای جهـان را تشکیل می دهند و دارای بیش از یک سوم از ذخـایر کربن زیست کره خاکی میباشـند. در نتیجـه، ایـن اراضـی قابلیـت زیـادی بـرای ترسیب کـربن دارا هـستند. این مطالعه با هدف بررسی اثر قرق بر ترسیب کربن در دو عرصه قرق و چـرا شـده در مراتـع شهرسـتان خاش، در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. بدین منظور تعداد 60 پلات 1 در 1 متری در طول 6 ترانسکت 100 متری بـه روش تصادفی - سیستماتیک در هریک از مناطق قرق و تحت چرا در نظر گرفته شد. در داخل هر پلات فهرست گونه هـای موجـود، درصـد پوشش گیاهی، لاشبرگ، سنگ و سنگریزه و خاک لخت ثبت شد. از ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت یک پروفیل خاک به عمـق 0 - 15 و 30-15 سانتیمتر برای هر منطقه (قرق و چراشده) برداشت شد. سپس سه نمونه از هر عمق با هم مخلوط و یک نمونـه مرکـب تهیه گردید. تعداد 24 نمونه خاک جهت اندازه گیری ذخیره کربن به آزمایشگاه انتقال یافت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نـرم افـزار Spss و آزمون T جفتی و مستقل استفاده شد. نتایج فاکتورهای سطحی خاک نشان داد که بین دو منطقه به لحاظ تعـداد گونـه هـای موجود، درصد پوشش گیاهی و لاشبرگ تفاوت معنی دار وجود دارد. نتایج تجزیه و تحلیل اماری نشان داد، تفاوت معنیداری در ذخیره کربن آلی خاک در دو منطقه قرق و چرا شده وجود دارد. بطوریکه بیشترین مقدار ذخیره کربن 16/23) تن در هکتار) در منطقه قـرق و عمق 15-30 سانتیمتر بدست آمد. بطور کلی با توجه به نتایج بیشترین ذخیره کربن را خاک منطقه قرق و عمق 15-30 سـانتیمتر داشت.

Keywords:

مرتع , کربن آلی خاک , ترسیب کربن , قرق , خاش