اشکان زرگر - گروه بهداشت و بیماریهای آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران

این مطالعه به منظور تعیین غلظت نیمه کشندگی و بررسی اثرات هیستوپاتولوژیک سمیت مزمن اسانس مرزن جوش (Origanum spp) بر روی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) انجام شد. ابتدا اسانس از شرکت پارس ایمن دارو تهیه سپس با استفاده از دستگاه GC/MS ترکیبات آن شناسایی و مقادیر آن تعیین شد. سپس آزمون سمیت حاد طی دوره 96 ساعته با پروتکل استاندارد OECD 2003 و آزمون سمیت مزمن طی دوره 14 روزه بر اساس استاندارد جهانی OECD 2004 در آب ساکن انجام گرفت. در این آزمون از پنج گروه تیمار و یک گروه شاهد با غلظت های (صفر، 5، 15، 30 و 45 میلی گرم در لیتر) با میانگین وزنی 10 گرم با حجم 20 لیتر آب استفاده شد. در هر گروه، از 7 قطعه ماهی با سه بار تکرار استفاده شد. در مورد آنالیز اسانس 32 ترکیب مختلف ارگانیک در آن شناسایی شد که %93/9 آن را تشکیل میدادند در بین آنها کارواکرول (54,02) و ا سیمن (11,76) بیشترین و همچنین تیمول (0,14) یکی از کم ترین ترکیبات بود. میزان LC50 اسانس مرزنجوش 7/2 میلیگرم بر لیتر به دست آمد و براساس نتایج هیستوپاتولوژی نکروز وسیع و منتشر در هپاتوسیتهای بافت کبد دیده شد. همچنین میزان جراحات در بافت آبشش، چماقی شدن لاملاهای ثانویه، هیپرپلازی سلولهای اپیتلیوم لاملای ثانویه و آنوریسم عروقی قابل توجه بود.

مرزنجوش، قزل آلای رنگین کمان، هیستوپاتولوژی، غلظت نیمه کشندگی