لیلا شفیعی دستجردی - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، دانشکده علوم پایه، گروه شیمی، تهران، ایران

در اين پژوهش میزان تركیبات فنولی تام، فلاونويیدي و فعالیت آنتی راديکالی عصاره هاي حلال مختلف اندام هوايی گونهZiziphora clinopodioides Lam. از منطقه خوزنکلا واقع در استان البرز ارزيابی شد. نتايج نشان داد عصاره هاي مختلف داراي میزان قابل توجهی تركیبات فنولی بوده كه در محدوده ۴۳/۲۴ تا ۸۵/۴۷ میلی گرم گالیک اسید در گرم عصاره خشک قرار می گیرد. میزان تركیبات فنولی تام عصاره متانول 0۷% گونه گیاهی موردنظر بیشتر از عصاره هاي اتانول و متانولی خالص آن بوده و عصاره اتانولی اين گونه با مقدار ۷۱/۹۶ میلی گرم كوئرستین در گرم عصاره در میزان فالونويید غنی است. فعالیت آنتی راديکالی نمونه ها با استفاده از آزمون هاي میزان مهار راديکال پايدار ۲و۲-دي فنیل-۱-پیکريل هیدرازيل (DPPH) و قدرت احیاكنندگی ارزيابی شد. عصاره متانول آبی بیشترين ظرفیت آنتی راديکالی را نسبت به عصاره هاي ديگر نشان داد كه می توان آن را به میزان بالاي پلی فنول ها در اين عصاره نسبت داد. مرتبه كاهش فعالیت آنتی راديکالی در میان عصاره ها در آزمون هاي بررسی شده بصورت متانول آبی> متانول> اتانول می باشد. نتايج آزمون مهار راديکال آزاد DPPH نشان داد عصاره متانولی 0۷% گونه موردنظر داراي فعالیت بالاتري می باشد. مقدار IC50 عصاره متانول 0۷% معادل g/mL ۶۳/۱ ± ۲۳/۹۵۱ بدست آمد كه فعالیت آنتی اكسیدانی آن در حدود ۸۳% بوتیل هیدروكسی آنیزول )BHA( به عنوان شاهد مثبت می باشد g/mL ( 0/67 ±۴۸/۹۵) =IC50 در اين تحقیق بین درصد بازدارندگی راديکال آزاد و میزان تركیبات فنول و فالونويید در تمامی عصاره ها، يک همبستگی خطی نسبتاً خوب بدست آمد. نتايج حاصله بیانگر اين است كه تركیبات فنولی بطور معنی دار در فعالیت آنتی راديکالی نقش دارد.

فنول تام، فلاونویید، متابولیت ثانویه، فعالیت آنتی رادیکالی، Ziziphora clinopodioides Lam.