اثرات زیست محیطی شهرک صنعتی بزرگ شیراز در رها سازی فلزات سنگین به زهکش قره باغ

یکی از انواع آلاینده های مهم محیط زیست عناصر بالقوه سمی و فلزات سنگین هستند که اثرات جبران ناپذیری بر منابع آب خواهند داشت. در این پژوهش با توجه به نقش صنایع در رهاسازی فلزات سنگین، اثرات زیست محیطی شهرک صنعتی بزرگ شیراز بر آلودگی منابع آب سطحی(زهکش قره باغ) مورد بررسی قرار گرفته است. برای مطالعه آلودگی، با در نظر گرفتن موقعیت خروجی پسآب شهرک صنعتی و زهکش های زیر سطحی تخلیه کننده آب زیر زمینی نسبت به زهکش اصلی قره باغ، برداشت 24 نمونه آب سطحی به صورت خطی برای سه دوره در طول زهکش قره باغ صورت گرفت میانگین PH نمونه های اب سطحی 7/7 و گستره آن از 6/3 تا 8/5 بدست امد که نشان دهنده ماهیت قلیایی بیشتر نمونه های آب است. تغییرات هدایت الکتریکی از 1750 تا 119966 میکروزیمنس بر سانتی متر اندازه گیری شده است. نمودار پایپر نشان می دهد که بیشتر نمونه ها به جز چند مورد از نوع کلروره و در رخساره سدیک قرار دارند. نتایج آنالیز غلظت فلزات سنگین، ترتیب فراوانی میانگین غلظت این فلزات را به صورت Zn> Mo> Ni> Cu> Pb> As> Co نشان می دهد. بیشینه غلظت برای عناصر مس، نیکل، مولیبدن، سرب، روی، آرسنیک و کبالت به ترتیب 405 ، 530 ، 901 و 110 و 800 ، 173 و 26 میکرو گرم بر لیتر است. مقایسه غلظت فلزات سنگین انتخابی با استانداردهای جهانی WHOنشان می دهد که غلظت عناصر نیکل، سرب، مس، آرسنیک، روی و مولیبدن در بیشتر نمونه ها بیش از استاندارد جهانی است. نتایج روش تحلیل خوشه ای نشاندهنده هیدروژئوشیمی متفاوت آب زیر سطحی در بخشهای مختلف شهرک و نقش احتمالی صنایع مختلف بر تخریب کیفیت آب در برخی از فصول سال است. بالا بودن غلظت عناصر سنگین و کاتیونها و آنیونها مانند کلر، سدیم، سولفات و منیزیم می تواند به علت نفوذ آب شور، تبخیر، فعالیت های انسانزاد در محدوده شهرک و بالا دست آن، جریان برگشتی کشاورزی و وجود سازند تبخیری به عنوان سنگ کف(زهکش) باشد . بطور کلی با توجه به اینکه شهرک صنعتی بزرگ شیراز در مرحله توسعه و استقرار صنایع مختلف قرار دارد، در صورت عدم رعایت ملاحظات زیست محیطی، می تواند در درازمدت منابع آب سطحی، زیرزمینی و حتی کارستی منطقه و همچنین دریاچه مهارلو را مورد تهدید قرار دهد. پس نیاز است که ضمن تصفیه مناسب و استاندارد پسآب صنایع مستقر در شهرک صنعتی بزرگ شیراز و اعمال مدیریت بهینه پسماند و همچنین بهره برداری بهینه از منابع آب دشت قره باغ، ضمن کاهش آلودگی فلزات سنگین، به حفظ منابع موجود و در راستای توسعه پایدار کمک گردد

Keywords:

شهرک صنعتی بزرگ شیراز , زهکش قره باغ , فلزات سنگین