برهان ویسی‎ناب - Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
فریدون بابایی اقدم - Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
رسول قربانی - Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, university of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده: از پیش‌شرط‌های اساسی برای برنامه‌ریزی به‌منظور ارتقای کیفیت زندگی و افزایش سطح پایداری در جوامع مختلف، شناسایی عوامل و عناصر تأمین‌کننده و مؤثر بر زیست‌پذیری شهری است. بُعد اقتصادی زیست‌پذیری، از مهم‌ترین ابعاد تأثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری و ارتقای آن می‌باشد. بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در پی دو هدف اصلی می‌باشد: شناسایی و بررسی وضعیت شاخص‌های اقتصادی مؤثر بر زیست‌پذیری کلان‎شهر تبریز و سطح‌بندی شاخص‌های اقتصادی اثرگذار بر زیست‌پذیری کلان‎شهر تبریز و ارائه مدل مناسبی با وضعیت زیست‌پذیری کلان‎شهر تبریز. در این پژوهش شاخص‌های مربوط به بعد اقتصادی زیست‌پذیری در قالب ۱۲ شاخص از طریق مطالعه ادبیات پژوهش‌های مرتبط و مصاحبه با خبرگان، شناسایی و سپس از تکنیک مدل‌سازی ساختاری- تفسیری و نرم‌افزار میک‌مک برای بیان روابط و نوع شاخص‌ها استفاده شد و در نهایت جهت بررسی وضعیت زیست‌پذیری اقتصادی کلان‎شهر تبریز، از آزمون t تک‌نمونه‌ای استفاده شده است. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که شاخص‌هایی از قبیل: وضعیت امنیت شغلی، درآمد مناسب و کافی، داشتن شغل مناسب، فرصت‌های شغلی مناسب و وجود فرصت‌های درآمدزایی، اثرگذاری بیشتری نسبت به سایر شاخص‌ها بر زیست‌پذیری کلان‎شهر تبریز دارند. همچنین وضعیت زیست‌پذیری اقتصادی کلان‎شهر تبریز، در حد پایین می‌باشد؛ از میان ۱۲ متغیر پژوهش، تنها دو متغیر، توانایی جهت تأمین کالا و خدمات و داشتن شغل مناسب با امتیازهای ۱۰/۳ و ۰۷/۳ در وضعیت مطلوبی قرار دارند و سایر متغیرهای دیگر، پایین‌تر از حد متوسط قرار دارند. بنابراین بهره‌برداری از اقتصاد قوی بازار در راستای ایجاد شغل مناسب و سرمایه‌گذاری در منطقه، پیشنهاد می‌شود.

Urban Livability, Economic Dimension, Sustainable Development, Quality of Life, Tabriz Metropolis, زیست‌پذیری شهری, بعد اقتصادی, توسعه پایدار, کیفیت زندگی, کلان‎شهر تبریز