وحید عظیمی - دانشجوی گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
احمد فاخری فرد - دانشیار گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

آب یکی از کمیاب ترین عوامل تولید در کشاورزی محسوب می شود و بخشهای دیگر مانند صنعت و اقتصاد را نیز تحت الشعاع خود قرار می دهد. مطالعه مدیریت تقاضای آب از این جهت اهمیت دارد که برآورد نادرست نیاز آبی باعث هدررفت آب و افزایش تقاضای آب می گردد. تابش خورشیدی نقش مستقیم در معادلات تبخیر و تعرق دارد ، لذا در این تحقیق به اصلاح ضرایب کاربردی ترین و معمول ترین معادله تابش خورشیدی که توسط آنگستروم در سال 1924 میلادی ارائه شده است برای منطقه زنجان پرداخته شده است. ضرایب b و a در معادله آنگستروم برای این منطقه به روش نیوتن رافسون بدست آمده است که مقدار آنها به ترتیب0/34 و0/37 می باشد. برآورد ضرایب با این روش نسبت به سایر روش های بیان شده دارای خطای کمتری است و دقت قابل ملاحظه ای دارد. واضح است که تعیین دقیق این ضرایب در دقت برآورد تابش خورشیدی اهمیت داشته و در نهایت باعث دقت برآورد نیاز آبی گیاهان خواهد شد ، لذا برآورد روزانه تابش خورشیدی در برنامه های آتی نیز می تواند گامی برای رسیدن به خطای کمتر و دقت بیشتر باشد. اعمال این روش مدیریتی در بحث نیاز آبی باعث کاهش تقاضای آب می گردد که روشی مناسب برای ذخیره سازی آب و جلوگیری از هدررفت آبی است که اضافه بر نیاز ، به منظور آبیاری در بخش کشاورزی مصرف می شود. در نتیجه با توجه به کاهش منابع آبهای سطحی و زیرزمینی حاصل از خشکسالی ها و مسأله بحران آب این امر تأثیر خوبی در استفاده بهینه از منابع آبی خواهد داشت

تابش خورشیدی ، تبخ ر ی و تعرق ، تقاضای آب ، معادله آنگستروم