سمیه بهبهانی - Department of Environmental Management (HSE), Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
سولماز دشتی - Assistant Professor, Department of Environment, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran

مقدمه: صنعت فولادسازی و ریخته­ گری یکی از پرمخاطره­ ترین صنایع موجود می­باشد زیرا کارگران با توجه به ماهیت کار با بسیاری از خطرات مواجه هستند.این پژوهش در واحد فولادسازی گروه ملی صنعتی فولاد ایران درسال ۱۳۹۶ با هدف ارزیابی ریسک­های ایمنی، بهداشت و محیط­ زیست در جهت کنترل خطرات احتمالی انجام پذیرفت. مواد و روش: به­ منظور شناسایی خطرات از تکنیک ETBA استفاده شد. در فرایند جمع­آوری اطلاعات از روش­های مشاهده، مصاحبه با کارگران و کارشناسان، پرسشنامه، سوابق حوادث ثبت شده در واحد ایمنی استفاده گردید‌‍. با انجام مقایسات زوجی احتمال وقوع ریسک­ها به روش FAHP وزن­دهی شدند و این وزن به عنوان نمره احتمال وقوع ریسک منظور گردید. شدت پیامد و سیستم­های کنترل موجود نیز در پرسشنامه­ ها نمره ­دهی گردید. سپس ریسک ­ها بر اساس سه شاخص (شدت اثر، احتمال وقوع و سیستم­های کنترل و نظارت) با روش TOPSIS اولویت­ بندی شدند. نتایج: ۲۷ خطر در سه گروه ریسک­های ایمنی، بهداشت و محیط زیست مشخص گردید. که پرتاب مذاب با ضریب نزدیکی ۰/۹۰۰۱ در اولویت اول و مصرف گاز با ضریب نزدیکی ۰/۰۲۶۸ در اولویت آخر قرارگرفت. سپس نتایج در ۴ سطح (زیاد، جدی، متوسط و کم) دسته­بندی گردید که ۴۴% آن­ها جزء ریسک­های زیاد و جدی، ۴۱% متوسط و ۱۵% کم بودند. نتیجه گیری: این تحقیق نشان می­دهد، مهم­ترین انرژی­های موجود در واحد فولادسازی، انرژی شیمیایی، گرمایی و پتانسیل می­باشند و همچنین ارزیابی ریسک­ها نشان می­دهد که ریسک­های ایمنی موجود در کارخانه فولادسازی در اولویت بالاتری نسبت به ریسک­های بهداشتی و زیست­محیطی قرار دارند. در نهایت راهکارهای مدیریتی جهت کنترل و کاهش ریسک­ها ارائه شد.

Risk Assessment, ETBA, Steel making Process, Fussy AHP, TOPSIS, ارزیابی ریسک, ETBA, FAHP, TOPSIS, فولادسازی.