فرناز حسینی یارندی - موسسه آموزش عالی هنر و معماری پارس
محمود گلابچی - دانشگاه تهران،
فرهنگ شعفی - دانشگاه پارس

                                                                                                                            سابقه و هدف: شرایط فیزیکی محیط کار تأثیر زیادی بر سلامت کارمندان و کیفیت کاری آن‌ها دارد. در این ارتباط، سنجش شرایط محیط کاری اداری می‌تواند مبنایی مناسب برای بهبود شرایط ارگونومیکی محیط کار کارمندان باشد. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف طراحی و روان‌سنجی پرسشنامه‌ای معتبر به‌منظور سنجش محیط کاری اداری انجام شد. مواد و روش‌‌ها: با توجه به مبانی نظری ارگونومی و بررسی محیط اداری، پرسشنامه اولیه‌ 22 سؤالی سنجش محیط کاری اداری طراحی شد. روایی صوری این پرسشنامه به‌صورت کیفی توسط چهار نفر از خبرگان ارزیابی گشت و روایی محتوایی آن (بررسی سؤالات از نظر ضرورت، ارتباط، وضوح و سادگی) به روش کمی (CVR (Content Validity Ratio) و CVI (Content Validity Index)) توسط 20 نفر از خبرگان بررسی گردید. در ادامه، پرسشنامه به 203 نفر از کارمندان اداری شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران ارائه شد و روایی سازه‌ای و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ توسط نرم‌افزارSPSS 24 ، تحلیل عاملی تأییدی توسط نرم‌افزار AMOS 24 و محاسبه‌ شاخص‌هایAVE  (Average Variance Extracted) وCR  (Composite Reliability) بررسی گردید. یافته‌ها: براساس نتایج روایی محتوا، 21 سؤال پرسشنامه تأیید شد و یک سؤال رد گردید. میانگین نسبت روایی محتوا و میانگین شاخص روایی محتوا به‌ترتیب معادل 73/0 و 94/0 برآورد شد. نتایج بررسی روایی سازه‌ای و پایایی پرسشنامه نیز نشان دادند که شاخص‌های برازش تحلیل عاملی تأییدی، قابل‌قبول است. در این مطالعه ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه معادل 882/0 به‌دست آمد و میزان شاخص‌های AVE و CR به‌ترتیب برابر با 57/0 و 96/0 گزارش گردید. نتیجه‌گیری: پرسشنامه 21 سؤالی سنجش محیط کاری اداری از روایی (صوری، محتوایی و سازه‌ای) و پایایی مناسبی برای ارزیابی شرایط محیط کاری اداری از نظر ارگونومی (بعد روان‌شناسی مهندسی) برخوردار بوده و می‌تواند ابزاری کارآمد برای پژوهش‌های مرتبط باشد.

Assessment of the Administrative Workplace Environment, Ergonomics, Questionnaire, Validity and Reliability,  ارگونومی؛ پرسشنامه؛ روایی و پایایی؛ سنجش محیط کاری اداری