شیرین جلیلی - Research Institute of Law Enforcement Sciences & Social Studies, Tehran, Iran

 اهداف: لکه‌های مشکوک به خون، جزو رایج‌ترین مدارکی است که در صحنه جرم وجود دارد، از این‌رو تعیین منشاء حیوانی یا انسانی بودن این نمونه‌ها از اساسی‌ترین آنالیزها در آزمایشگاه‌های جنایی محسوب می‌شود. مطالعه حاضر با هدف بکارگیری و مقایسه روش‌های PCR معمولی، آشیانه‌ای و چندگانه در تشخیص منشأ حیوانی یا انسانی بودن نمونه‌های خون انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی به منظور تشخیص منشأ حیوانی یا انسانی بودن نمونه‌های خونی و بکارگیری آن‌ها در بررسی‌های جنایی، روش‌های مختلف PCR آشیانه‌ای، چندگانه و معمولی مورد ارزیابی قرار گرفت. روش‌های PCR بر اساس تکثیر قطعاتی از سیتوکروم b و قطعه ۱۶S ریبوزومی میتوکندری طراحی شدند. یافته‌ها: حضور تک باند ۱۵۷ و ۱۷۰ جفت بازی به ترتیب در PCR آشیانه‌ای و معمولی و دو باند ۱۵۷ و ۳۵۹ در واکنش چندگانه نشان‌دهنده نمونه‌های خونی انسانی بود. حضور تک باند ۳۵۹ در واکنش چندگانه و باندهای چندتایی در PCR معمولی نشان‌دهنده نمونه‌های خونی با منشأ غیرانسانی بود. نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد که روش PCR چندگانه که بر پایه شناسایی ژن ۱۶S ریبوزومی میتوکندری طراحی شده، علاوه بر مقرون به صرفه بودن از لحاظ زمان و هزینه، دارای دقت بالایی در تشخیص منشأ حیوانی یا انسانی بودن نمونه‌ها است و می‌تواند برای اهداف جنایی بسیار مفید باشد. زیرا قطعه ۱۶S یک قطعه کوچک ویژه انسانی می‌باشد که به راحتی در نمونه‌هایی که DNA آن‌ها تخریب شده است با این روش قابل تکثیر است.  

Blood Stains, Diagnosis, Polymerase Chain Reaction (PCR), Nested PCR, Multiplex PCR., لکه‌های خون, تشخیص, پی سی آر معمولی, آشیانه‌ای, چندگانه