خسرو پرویزی - Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran.
مرضیه قربانی - Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran.
رحیم احمدوند - Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Karaj, Iran.
احمد موسی پور گرجی - Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Karaj, Iran.

به‌منظور بررسی اثر دو تنظیم‌کننده رشد جیبرلیک‌اسید و بنزیل آدنین بر باززایی گیاهچه‌ از مریستم و ویژگی‌های رویشی گیاهچه‌‌های حاصل از مریستم در همگروه‌‌‌های جدید سیب‌زمینی، این پژوهش به‌ صورت آزمایش فاکتوریل با طرح پایه به‌طورکامل تصادفی انجام گرفت. فاکتورهای مورد نظر شامل اثر تنظیم‌کننده‌‌های رشد جیبرلیک‌اسید و بنزیل آدنین در چهار سطح شامل 1- محیط کشتMS  کامل (شاهد)، 2- محیط کشت MS + 2/0 میلی‌‌گرم در لیتر جیبرلیک‌اسید، 3- محیط کشت MS + 2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک‌اسید و 4- محیط کشت MS + 1 میلی‌‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و فاکتور دوم شامل پنج همگروه‌ برتر سیب‌‌زمینی با نام‌‌های KSG302، KSG82، KSG48، KSG31 و KSG64 بود. شمار مریستم‌‌های رشد کرده (میزان باززایی مریستم) و برخی از ویژگی‌های رشد گیاهچه‌‌های ایجاد شده از کشت مریستم شامل ارتفاع گیاهچه‌‌، وزن گیاهچه، شمار برگ، فاصله و شمار گره‌‌ها، شمار و طول ریشه‌‌ها اندازه‌گیری شدند. نتیجه‌های تجزیه واریانس نشان داد اثرهای اصلی تنظیم‌کننده رشد، همگروه‌ و برهمکنش تنظیم‌کننده رشد و نوع همگروه‌ بر میزان باززایی مریستم و هم‌چنین بر تمامی ویژگی‌های رشد گیاهچه معنی‌‌دار شد. از نظر ویژگی‌های رشد گیاهچه حاصل از مریستم، همگروه‌‌‌های مورد بررسی در تیمارهای متفاوت از دو تنظیم‌کننده رشد وضعیت متفاوتی نشان دادند. بیشترین وزن گیاهچه با میانگین 654/0 گرم در همگروه‌ KSG64 در دو محیط کشت MS با غلظت 1 میلی‌‌گرم در لیتر بنزیل آدنین و 2 میلی‌‌گرم در لیتر جیبرلیک‌اسید حاصل شد. به‌طور کلی، با بررسی نتیجه‌های آزمایش مشخص شد که استفاده از تنظیم‌کننده رشد به‌‌ویژه بنزیل آدنین سبب افزایش قدرت رشد گیاهچه‌‌های حاصل از مریستم شد، در عین حال در بیشتر همگروه‌‌‌ها تأثیر معنی‌‌داری نیز بر میزان باززایی مریستم داشت. هم‌چنین، اثرهای جیبرلیک‌اسید بر میزان باززایی و قدرت رشد گیاهچه در غلظت کمتر وضعیتی مشابه غلظت بالاتر از آن داشت و حتی در مواردی نیز بهتر بود.

Tissue Culture, Plant Growth Regulators, Multiplication, Sanitation, کشت بافت, تنظیم کننده رشد, ریزافزایی, سالم سازی