اثر نیتروژن بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و غلظت عنصرهای غذایی پرمصرف سه رقم زیتون در تنش شوری

در این پژوهش اثرهای شوری و نیتروژن بر برخی ویژگی‎های فیزیولوژیک، زیست‌شیمیایی و رشدی سه رقم زیتون (ابوسطل، آربکین و کنسروالیا) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با چهار سطح شوری (صفر، ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰ میلی‌مولار کلراید سدیم) به همراه سه سطح نیتروژن از منبع سولفات آمونیم (صفر، ۲۰۰ و ۴۰۰ میلی‌گرم بر لیتر) به‌‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. شوری به‌‌طور معنی‎داری بر تمام ویژگی‌ها اثر منفی داشت، گرچه شدت آن در میان رقم‌ها متفاوت بود. افزایش غلظت کلراید سدیم، رشد نهال، شمار برگ در نهال، نسبت پتاسیم به سدیم ریشه و برگ، جذب و غلظت نیتروژن ریشه و برگ، غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر ریشه و برگ را کاهش، درحالی‎که غلظت سدیم و کلر ریشه و برگ را افزایش داد. افزایش سطح نیتروژن تا ۲۰۰ میلی‌گرم بر لیتر کاهش رشد نهال و شمار برگ را بهبود داد. در غلظت ۲۰۰ میلی‌گرم بر لیتر نیتروژن غلظت سدیم، کلر و کلسیم ریشه و برگ کاسته و نسبت پتاسیم به سدیم، جذب و غلظت نیتروژن ریشه و برگ، غلظت پتاسیم، منیزیم و فسفر ریشه و برگ افزایش یافت. می‎توان نتیجه گرفت در شرایط شور، افزایش غلظت نیتروژن تا 200 میلی‌گرم بر لیتر در رقم‎های حساس به نمک در مقابل اثرهای منفی شوری مطلوب خواهد بود، ولی افزایش بیشتر غلظت نیتروژن (400 میلی‌گرم بر لیتر)، ممکن است بدون تاثیر و یا حتی برای رشد گیاه مضر باشد. در این آزمایش، ﺑﺮرﺳﯽ پاسخ رقم‌ها ﺑﻪ ﺷﻮری ﻧـﺸﺎن داد ﮐـﻪ رﻗـﻢ ابوسطل یک رقم بسیار متحمل در بالاترین سطح شوری، رقم آربکین متحمل و کنسروالیا رقمی حساس به شوری است.

Keywords:

Elements , N absorption , Olive , Salinity , عنصرها , جذب نیتروژن , زیتون , شوری