مهدی محسنی آذر - University of Tehran
کورش وحدتی - University of Tehran

یکی از راه‌های افزایش عملکرد در باغ‌‌ها، افزایش تعداد نهال کاشته شده در هکتار یا افزایش تراکم کاشت است. این مهم مستلزم داشتن رقم‌های با رشد کم و یا پایه‌‌های پاکوتاه کننده است. توسعه پایه پاکوتاه ، برای گردو در مرحله‌های ابتدایی پژوهش قرار دارد. این پژوهش با هدف شناسایی و انتخاب نژادگان‌‌های گردوی پاکوتاه یا نیمه پاکوتاه و زودبارده انجام گرفت. برای این منظور بذر نژادگان‌های کم‌رشد با باردهی خوشه‌ای گردو از 21 منطقه در سطح کشور شناسایی در خزانه کشت شدند و دانهال‌‌های حاصل با اندازه‌گیری 28 ویژگی ریخت‌شناسی به مدت دو سال (1393 و 1394) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه‌های به‌دست‌آمده نشان داد که خانواده‌های مختلف به‌طور معنی‌‌داری از نظر ویژگی‌های ریخت‌شناسی با هم اختلاف داشتند. تجزیه کلاستر، نژادگان‌‌های مورد بررسی را در سه گروه پررشد، کم‌رشد و متوسط‌رشد قرار داد. از 351 نژادگان مورد بررسی، به‌‌ترتیب 1/46، 3/37 و 5/16% کل نژادگان‌‌ها کم‌رشد، نیمه پررشد و پر رشد بودند. تجزیه به مولفه‌ها‌‌ی اصلی نشان داد سه عامل اول 37/61% از تغییرهای کل در خانواده را توجیه می­کنند. هم‌چنین مشخص شد که ارتفاع نهال در سال دوم با ویژگی‌های قطر ساقه، تعداد گره و طول میانگره در سال اول همبستگی مثبت و معنی‌‌دار داشت.

Correlation, Dwarf, Genotype, Juglans regia, Morphological, Rootstock, انتخاب, پایه پاکوتاه, تنوع ژنتیکی, ریخت‌شناسی, زودبارده, گردو