اثر استفاده از قارچ عامل بیماری خال سیاه سیب‌زمینی روی باززایی پایه‌های مقاوم در شرایط درون‌شیشه‌ای

به‌منظور تولید پایه‌های سیب‌زمینی مقاوم به قارچ عامل بیماری خال سیاه (Colletotrichum coccodes) ابتدا ژوخه‌های (غده) بذری سالم از دو رقم مارفونا و آگریا انتخاب شده و پس از تشکیل جوانه‌های نوری و قطعه‌های گرهی ساقه از آن‌ها به طول 5 تا 7 میلی‌متر، درشرایط سترون به ارلن‌های حاوی محیط کشت‌های موراشیگی و اسکوک (MS) و نیچ و نیچ در آمیخته با عصاره  قارچ خالص‌سازی  شده  از  C. coccodes منتقل شدند. ظرف‌های کاشت در اتاقک کشت با دمای 18 تا 25 درجه سلسیوس و دوره نوری 14 ساعت با نور کافی از لامپ‌های فلورسنت تا زمان باززایی شاخساره قرار گرفتند. از آزمایش فاکتوریل با طرح پایه به‌طورکامل تصادفی شامل نوع رقم در دو سطح (مارفونا و آگریا)، غلظت عصاره قارچ در سه سطح غلظت کم (شش سی سی عصاره خالص قارچ همراه هم حجم آن آب مقطر سترون) غلظت میانگین (شش سی سی عصاره خالص قارچ همراه یک سوم حجم آن آب مقطر سترون) و غلظت زیاد (شش سی سی عصاره خالص قارچ) و آب مقطر سترون (تیمار شاهد) و نوع محیط کشت در دو سطح (MS و نیچ ونیچ) استفاده شد. پس از باززایی و تولید گیاهچه‌های جدید، آلودگی و سلامت آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه‌های آزمایش نشان داد که در قطعه‌های جوانه نوری در هر دو نوع محیط کشت و در هر دو رقم و با هر سه غلظت از عصاره قارچ، باززایی صورت نگرفت و تنها در تیمار شاهد قطعه‌های گرهی جوانه قادر به باززایی شدند. اما در قطعه‌های گرهی ساقه در هر دو رقم و با غلظت کم و میانگین عصاره قارچ، باززایی صورت گرفت. ضمن این‌که تفاوت معنی‌داری از نظر تولید گیاهچه در تیمار شاهد (آب مقطر سترون) و تیماری که عصاره قارچ با غلظت کم استفاده شده ‌بود، وجود نداشت. در مجموع مشخص شد که امکان باززایی و تولید پایه مقاوم از بیماری خال سیاه در محیط کشت بافت و در مخلوط با غلظت‌‌های میانگین و پائین از عصاره فعال قارچ از قطعه‌های گرهی ساقه سیب زمینی وجود دارد. اما این قابلیت در زمانی که ریز نمونه مورد استفاده قطعه‌های جوانه باشد، در هیچ غلظتی از عصاره قارچ وجود ندارد.  

Keywords:

Fungus extract , Single node , Sprout , Tissue culture , تک گره , جوانه نوری , عصاره قارچ , کشت بافت