هادی پروین - دانشگاه بوعلی سینا
محمد سلیمی - جهاد دانشگاهی همدان
سید محمد مهدی حسینی کیا - جهاد دانشگاهی همدان
سجاد رستمی - جهاد دانشگاهی همدان

صنعت سفال­گری، یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی در استان همدان است  و با توجه به نیاز بازار صادراتی که به‌شدت تحت کنترل محموله‌های سفال و سرامیک صادراتی از کشورهای تولیدکننده هستند لذا رعایت استاندارد تولید در سفال و سرامیک توصیه می‌شود. لعاب‌ها به‌عنوان پوشش‌دهنده سطوح بدنه سفالی یکی از ضروریات صنعت سفال و سفال­گری هستند. سیلیس، عمده ماده تشکیل­دهنده لعاب است که دارای نقطه ذوب بالایی است. برای کاهش نقطه ذوب سیلیس، مواد‌ی که اصطلاحاً کمک‌ذوب نامیده می‌شوند، به آن اضافه می‌شود. کمک‌ذوب‌ها موادی مانند اکسید سرب هستند که نقطه ذوب سیلیس را کاهش داده و همچنین، منجر به براقیت سطح لعاب می‌شود. وجود ترکیبات سربی در لعاب، برای ظروفی که برای طبخ و نگهداری مواد غذایی استفاده می‌شود، مخاطره­آمیز است، به‌طوری‌که منجر به بیماری‌هایی نظیر فلج اعصاب، ناباروری و... می‌شوند . بنابراین، اندازه­گیری سرب آزادشده از لعاب‌ها بسیار حائز اهمیت است و باید موردبررسی و کنترل قرار گیرد. مواد و روش‌ها: در این آزمون که از  لیوان‌های لعاب‌دار سفالی یک لیتری با لعاب‌های دارای 14 رنگ‌بندی مختلف مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت، از محلول اسید استیک 4 درصد به‌عنوان حلّال، جهت آزادسازی سرب در محدوده دمای20 تا 24 درجه به مدت 24 ساعت استفاده شد. مواد و حلّال‌های مورداستفاده در این آزمون کاملاً خالص و دارای درجه خلوص بالاتر از 99/99 مورداستفاده قرار گرفتند. سپس برای بررسی مقدار سرب حل‌شده از لعاب در داخل محلول‌ها از دستگاه جذب اتمی با لامپ سرب برای اندازه­گیری مقدار سرب در محلول­ها استفاده‌شده است.

سفال, لعاب, کمک‌ذوب, سرب, دستگاه جذب اتمی