ابراهیم توکلی مقدم - دکتری رشته کلام امامیه، دانشکده الهیات، دانشگاه تهران ، تهران، ایران.

در این پژوهش تلاش بر آن است تا وجود ‌قاعده‌ای به نام قاعده طهارت در شبهات موضوعیه و حکمیه بررسی شود و استفاده چنین ‌قاعده‌ای از روایات، و واقعی یا ظاهری بودن حکم مستفاد از آنها، مورد دقت قرار گیرد. در این مقاله با جستجو در کتب اصولیان و فقهای به نام، مهم‌ترین دیدگاه‌ها در این‌باره شناسایی، نقل و مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی کلمات دانشمندان مذکور نشان می‌دهد که اگرچه اصولیان اصل این قاعده را پذیرفته‌اند، اما دیدگاه یکسانی در جزئیات آن ندارند و همچنین در اینکه روایاتی که به عنوان مدرک این قاعده شناخته می‌شود، فقط بر قاعده طهارت دلالت داشته باشد یا بیان‌گر طهارت واقعی اشیاء و اصول و قواعد دیگری مانند استصحاب نیز باشد، اتفاق نظر وجود ندارد. نتایج پژوهش نشان داد که مهم‌ترین دلیل بر قاعده طهارت، موثقه عمار است که مؤید نظر کسانی است که مدعیند این روایت تنها بر قاعده طهارت ظاهری دلالت دارد.

اصاله الطهاره, اصل طهارت, قاعده طهارت, قاعده فقهیه, اصل عملی