غلامحسین داوری نژاد - استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مینا نورزاده نامقی - دکتری علوم باغبانی (گرایش میوهکاری)، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی مومن - دکتری کشاورزی (گرایش اگرواکولوژی)، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

کاهش عملکرد پسته ارتباط نزدیکی با اختلالات میوه و تنش­های مختلف محیطی دارد. پلی­آمین­ها گروهی از تنظیم­کننده­های رشد گیاهی هستند که تاثیر مثبتی بر رشد و توسعه گل و میوه در برابر تنش­ها­ دارند. بنابراین، هدف این مطالعه ارزیابی تاثیر پلی­آمین­ها در شرایط کم­آبی محل آزمایش بر صفات رویشی، ویژگی­های میوه و عملکرد درختان پرمحصول و کم محصول پسته رقم ̕اکبری̔ بود. برای این منظور، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در زمان بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و هفت تیمار شامل محلولپاشی پلی­آمین­های پوترسین، اسپرمیدین و اسپرمین در غلظت­های صفر (شاهد)، 1/0 و 1 میلی­مولار در دو مرحله زمانی تمام گل و دو هفته بعد از تمام گل در منطقه فیض­آباد مه­ولات استان خراسان رضوی در سال 1395 انجام شد. نتایج نشان داد که محلول­پاشی پلی­آمین­ها در درختان کم محصول با وجود کاهش درصد پوکی تأثیر معنی­داری بر عملکرد پسته نداشت. با این­وجود در درختان پرمحصول، کاربرد این تنظیم­کننده­ها به­ویژه پوترسین سبب کاهش ریزش میوه و افزایش شاخص سبزینگی، تعداد دانه در خوشه و عملکرد در مقایسه با شاهد شد. با توجه به نتایج همبستگی، تاثیر مثبت پلی­آمین­ها بر بهبود عملکرد در درختان پرمحصول عمدتاً به دلیل جلوگیری از ریزش میوه و افزایش تعداد دانه در خوشه بود. به­طوری­که میزان تولید در شاخه در تیمارهای پوترسین، اسپرمین و اسپرمیدین در غلظت 1/0 میلی­مولار به ترتیب 2/46، 6/14 و 2/15 درصد و در غلظت 1 میلی­مولار به ترتیب 7/38، 7/24 و 9/19 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داشت. همچنین محلولپاشی پلی­آمین پوترسین دو هفته بعد از تمام گل نتایج بهتری در افزایش طول شاخه در درختان پرمحصول نشان داد. به طور کلی، نتایج این آزمایش نشان می­دهد که محلول­پاشی پوترسین در مقایسه با اسپرمین و اسپرمیدین در شرایط کم­آبی می­تواند بر بهبود صفات رویشی و زایشی و در نتیجه عملکرد درختان پسته رقم ̕اکبری̔ مؤثرتر باشد.

اسپرمین, اسپرمیدین, پوترسین, پسته, ریزش جوانه گل, ریزش میوه