مسعود میرزابیگی - دانشجوی دکتری زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
حبیب گوهری - استادیار گروه زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران
طیبه خوشبخت - استادیار گروه زبانشناسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران.
اکبر عزیزی فر - استادیار گروه زبانهای خارجی، دانشگاه علوم پزشکی، ایلام، ایران.

هدف پژوهش حاضر توصیف، تبیین و بررسی تحلیلی/ ترکیبی­بودگی مقوله­های تصریفی فعل شامل زمان، نمود، وجه، جهت، قطبیت، مطابقه و سببی­سازی در کردی خزلی از خانوادة کردی جنوبی است. داده­ها از بررسی فایل­های صوتی به­صورت پیکره­ای، مصاحبه­های هدایت­شده و یادداشت­های آوانویسی­شده از گویشوران بومی روستاهای کارزان در استان ایلام طی سال­های 1396 تا گردآوری شده­اند. مقوله­های زمان، وجه و نمود در این گونة زبانی هم­پوشانی دارند؛ بنابراین، به­مثابة یک مقوله بررسی شدند. نتایج نشان داد که مقولة زمان-وجه-نمود در این گونة زبانی به­طور عمده به­صورت ترکیبی و در مواردی هم به­صورت ترکیبی و هم به‌صورت تحلیلی بازنمایی می­شود.؛ افزون بر این، در کردی خزلی مقوله­های قطبیت، جهت، مطابقه و سببی­سازی نیز به­طور عمده به­صورت ترکیبی بازنمایی می­شوند. میزان ترکیبی­بودگی یک فعل براساس صورتی از فعل که بیشترین میزان ترکیبی­بودگی را دارد، تعیین و براساس ارزش تعداد مقوله-در-واژه محاسبه می­شود. این ارزش در این گونة زبانی 6 تا 7 به­دست آمد که از این نظر کردی خزلی در زمرة زبان­های رایج دنیا رده­بندی می­شود.  

کردی خزلی, مقوله­های تصریفی فعل, ترکیبی­بودگی, تحلیلی­ بودگی