سلمان خنجری - دانشجوی دکتری فرهنگ و زبان‎های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
محمد تقی راشد محصل - استاد فرهنگ و زبان‎های باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پژوهش حاضر، به توصیف و تحلیل فرایندهای واجی حذف، تضعیف، قلب، کشش جبرانی، درج و تبدیل همخوان /R/ به همخوان /ɫ/ در گویش کردی رایج در شهرستان سنقر کلیایی، بر اساس «چارچوب واج‎شناسی زایشی» می‎پردازد. بدین منظور، از ده گویشور بومی، مصاحبه به‌عمل آمد؛ همچنین، از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به‌عنوان گویشور بومی و برخی منابع مکتوب در جمع‎آوری داده‎ها استفاده شده است. آوانویسی داده‎ها بر مبنای الفبای آوانگار بین‎الملل (IPA) صورت گرفته است. نتیجة این پژوهش نشان داد که در برخی واژه‎های این گویش، هم‌زمان چند فرایند واجی رخ داده است؛ قواعد حذف و تضعیف، پربسامدترین فرایندها و قلب نیز کم‎بسامدترین آنها در این گویش است؛ خوشه‎‎های آغازی متشکّل از دو همخوان در این گویش رایج است که نیم‎واکة /w/ یا /j/ به‌عنوان همخوان دوّم در این واژه‎ها به‌کار می‎رود؛ و سرانجام، ساخت‎ هجاییِ CVCCC نیز در گویش کردی سنقر کلیایی وجود دارد.  

فرایندﻫﺎی واﺟﯽ, ﺣﺬف, ﺗﻀﻌﯿﻒ, ﻗﻠﺐ