سعید جهانبخش اصل - عضو هیئت علمی گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تبریز
رقیه روشنی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز

تغییر اقلیم یک پدیده پیچیده آتمسفری اقیانوسی در مقیاس جهانی و دراز مدت است. بخش های زیادی از کره زمین تغییر پذیری را به صورت بخشی از اقلیم عادی خود در دوره های کوتاه و بلند مدت تجربه میکنند. این تغییرات می تواندروند جدیدی را در اقلیم جهانی موجب شود. ایران نیز تحت تاثیر این عوامل قرار گرفته است. از آنجایی که تاثیرات اقلیم دارای پیامدهای محلی، ملی، منطقه ای و فرامنطقه ای است، ضرورت توجه مدیران و برنامه ریزان کشورمان به تاثیرات اقلیم و حوادث مرتبط امری حیاتی و اجتناب ناپذیر است. هدف از این مقاله شناخت دامنه تغییرات و شدت کاهش آب دریاچه ارومیه و ارائه راهکارهای علمی و عملی حفاظت از تالاب ها و دریاچه ها است. با توجه به اهمیت موضوع، در این مقاله به بررسی تاثیر روند کانون های فشار بر روی کاهش سطح آب دریاچه ارومیه پرداخته شد. بدین منظور از پارامترهای بارش در طی دوره آماری 1966 تا 2005 در ایستگاه های تبریز و ارومیه واقع در 2 حوضه شرقی و غربی دریاچه ارومیه و پارامتر فشار در چهار کانون کم فشار سودان، کم فشار مدیترانه، پرفشار سیبری و کم فشار دریای سیاه طی سال های 1949 تا 2009 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل یک روند افزایشی در کانون های کم فشار ورودی به منطقه شمال غرب کشور با سطح معنی داری 99 درصد و روند کاهشی را در مرکز پرفشار سیبری نشان می دهد همچنین روند بارش کاهشی در دو ایستگاه اثر کانون ها را به وضوح نشان می دهد. بدین ترتیب کاهش آب دریاچه ها تحت تاثیر اقلیم یا عوامل دیگر، ضرورت برنامه ریزی و استفاده از کلیه راه های علمی و عملی برای مدیریت بحران منابع آب و سازش و تطابق با محیط را آشکار می کند.

تغییر اقلیم، کانون فشار، کاهش سطح آب، حفاظت، دریاچه ارومیه