عبدالرضا رمضان قنبری - دانشگاه شاهد
ایمان روح اللهی - شاهد

سنبلک به عنوان گل سوخ­دار مقاوم به سرما، با رنگ آبی و تمایل به گلدهی چند­باره قابلیت استفاده زیادی در فضای سبز دارد. ته­شکافی در تکثیر گل­های سوخ­دار به روش سنتی یا در ترکیب با تکنیک کشت بافت مورد استفاده قرار می­گیرد. ترکیبات زیادی مانند کلشی­سین می­توانند موجب پلی­پلوییدی شوند. با هدف ارزیابی تاثیر همزمان تیمار کلشی­سین و ته شکافی بر زنده­مانی و احتمال ایجاد پلی­پلوئیدی سوخ­های سنبلک، دو آزمایش جداگانه هر کدام طی دو سال انجام شد. در آزمایش اول، تیمار کلشی­سین 05/0 درصد در سه تیمار زمانی 24،12 و32 ساعت در دو گروه شکاف­زده و شکاف­نزده اعمال و در نهایت درصد زنده­مانی، درصد گلدهی، فاکتورهای مرفولوژیکی و تراکم روزنه و طول و عرض روزنه ارزیابی شد. در آزمایش دوم تاثیر شکاف­دهی همزمان با تیمار کلشی­سین 05/0 و 1/0 درصد به مدت 24 ساعت برای دوسال، مشابه آزمایش اول مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شکاف­دهی سوخ­ها و غلظت 1/0 درصد کلشی­سین، تاثیر منفی بر میزان درصد زنده مانی و گلدهی سوخ­های سنبلک داشته است. تیمار سوخ­ها با کلشی­سین 05/0 درصد به مدت 12 ساعت، بدون­ شکاف­دهی یکی از بهترین روش تیمار برای القا پلی پلوییدی در گل­های سوخ­دار خصوصاً سنبلک می­باشد. این در حالی است که تیمار 32 ساعت سوخ سنبلک با کلشی­سین 05/0 در سال دوم بیشترین درصد زنده مانی (75 درصد) و درصد گلدهی (10 درصد) را به خود اختصاص داد. غلظت بالای کلشی­سین و شکاف­دهی درصد زنده مانی و درصد گلدهی را کاهش دادند. در نهایت برای افزایش احتمال القاء پلی پلوییدی در سنبلک و سایر گیاهان سوخی، طبق نتایج هر دو آزمایش انجام شده غلظت 05/0 درصد کلشی­سین به مدت 24 ساعت بدون تیمار شکاف­دهی با زنده مانی 85 درصد و گلدهی 45 درصد در سال اول و زنده مانی 70 درصد و گلدهی 5 درصد در سال دوم توصیه می­شود. این تیمار به نحو معنی­داری تعداد روزنه را 50 درصد کاهش و طول روزنه و عرض روزنه را 50 درصد افزایش داد.

تکثیر, درصد زنده مانی, روزنه, گل سوخ‌دار