سحر ملکانی - دذانشگاه زنجان
احمد گلچین - دانشگاه زنجان
سعید شفیعی - دانشگاه جیرفت

 به منظور بررسی اثرات زمان­های قطع آبیاری، سطوح مختلف نیتروژن و اندازه سوخ مادری بر عملکرد بذر پیاز رقم قولی قصه (Allium cepa var. Ghooli gheseh) آزمایشی به صورت کرت­های نواری خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در دانشگاه زنجان اجرا گردید. در این مطالعه چهار زمان قطع آبیاری شامل قطع آبیاری در زمان شروع گلدهی، قطع آبیاری در زمان پایان گلدهی، قطع آبیاری در زمان شیری شدن بذر و آبیاری کامل در کرت­های افقی، چهار سطح مصرف نیتروژن شامل صفر، 75، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در کرت­های عمودی و دو سطح اندازه سوخ مادری پیاز شامل 7-5 و 9-7 سانتی­متر در کرت­های فرعی قرار داده شدند و در پایان فصل برداشت  عملکرد بذر، درصد زودرسی، میانگین قطر گل، تعداد گلآذین در سوخ و روز تا شروع گلدهی اندازه­گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تیمار زمان­های قطع آبیاری بر صفات زودرسی و عملکرد بذر در سطح احتمال یک و پنج درصد تفاوت معنی­دار داشتند. قطع آبیاری در زمان شیری شدن، پایان گلدهی و شروع گلدهی عملکرد بذر را به ترتیب 5/10، 12 و 5/39 درصد نسبت به آبیاری کامل (شاهد) کاهش داد. بیشترین میزان عملکرد بذر از تیمار آبیاری کامل به مقدار 4/659 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. مصرف نیتروژن تا سطح 150 کیلوگرم در هکتار صفات قطر گل­آذین و عملکرد بذر را نسبت به شاهد افزایش و درصد زودرسی بذر کاهش یافت. اثر اندازه سوخ مادری بر صفات روز تا شروع گلدهی، میانگین تعداد گل آذین در سوخ و عملکرد بذر در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود و سوخ مادری درشت با قطر 7-9 سانتی متر نسبت به سوخ­های با قطر کمتر برتری داشت. بنابراین در بذر گیری پیاز استفاده از  آبیاری کامل، سوخ مادری درشت با قطر 7-9 سانتی متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای شرایط آب و هوایی مشابه با استان زنجان توصیه می­شود.

کم آبیاری, پیاز, اندازه سوخ, نیتروژن, عملکرد بذر