احمد شریفی - سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
آزاده خادم - سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
مریم مرادیان - سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
مهدیه خرازی - سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی

گلابی (Pyrus sativus) به عنوان یکی از مهم‌ترین میوه‌های دانه‌دار شناخته شده است. کشت پایه رویشی پیرودوارف (pyrodwarf) بدلیل عملکرد مناسب در شرایط تنش، مقاومت در مقابل سرمای زمستانه و قابلیت رشد در محیط خاک‌های قلیایی به عنوان راهکاری موثر به منظور افزایش بازدهی باغات گلابی شناخته شده است. از این‌رو این تحقیق با هدف بهینه‌سازی شرایط ریزازدیادی پایه پیرودوارف در شرایط درون‌شیشه‌ای انجام شد. به منظور پرآوری، ریزنمونه‌های گره از گیاهچه‌های استریل و یکنواخت تهیه و در محیط کشت‌های پایه مختلف شامل محیط کشت‌های MS، WPM، QL و QL تغییریافته در ترکیب با 5/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون BA و 05/0 میلی‌گرم در لیتر هورمون IAA و یا IBA کشت شدند. به منظور بهینه‌سازی ریشه‌زایی نیز در مرحله اول از محیط کشت‌های حاوی عناصر معدنی مختلف استفاده شده و در مرحله دوم اثر کاربرد هورمون اکسین و زغال فعال بر صفات ریشه‌زایی گیاهچه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که تعادل عناصر معدنی پرمصرف بر میزان باززایی گیاهچه‌ها موثر است اما بر رشد گیاهچه‌ها اثر معنی‌داری نداشت. طبق این نتایج، محیط کشت MS حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیتر BA به همراه 05/0 میلی‌گرم در لیتر IBA به عنوان محیط کشت مناسب به منظور پرآوری گیاهچه‌ها تعیین شد. علاوه بر این در بین تیمارهای ریشه‌زایی، کاربرد هورمون IAA با غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر و یا زغال فعال به میزان 1 گرم در لیتر در محیط کشت ½ MS از لحاظ صفات مورد بررسی به عنوان محیط کشت مناسب ریشه‌زایی مشخص شد. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که عناصر پرمصرف و حضور هورمون اکسین بیشترین تاثیر را به ترتیب در طی مراحل پرآوری و ریشه‌زایی گیاهچه‌های پیردوارف در شرایط درون شیشه‌ای داشتند.

اکسین, زغال فعال, ریزازدیادی, تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی