زهره چنارانی - دانشگاه صنعتی شاهرود
فرهاد شکوهی فر - ‍پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و بیو تکنولوژی
مجتبی ممرآبادی - دانشگاه فردوسی مشهد

خربزه گیاهی جالیزی و با ارزش اقتصادی بالا به شمار می‌رود که سطح زیر کشت قابل توجهی را در ایران و استان خراسان به خود اختصاص داده است. بکارگیری تکنیک‌های نوین در سرعت بخشیدن به برنامه‌های اصلاحی می‌تواند در جبران کاستی‌های گذشته نقش مهمی ایفاء نماید. اکوتیپ خاتونی می‌تواند به عنوان رقمی محلی و بازارپسند در برنامه‌های اصلاحی مورد توجه قرار گیرد. در این مطالعه اثر دو فاکتور ریزنمونه و مقادیر مختلف هورمون BAP در محیط کشت با هدف بهینه سازی شرایط باززایی مستقیم در اکوتیپ خاتونی بررسی شد. جوانه‌ی جانبی انتهای برگ‌های لپه‌ای، برگ-های حقیقی و محور زیر لپه در محیط‌های کشت RM1 (حاوی 1/0 میلی‌گرم در لیتر BAP)، RM2 (حاوی 25/0 میلی‌گرم درلیترBAP)، RM3 (حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیترBAP)، RM4 (حاوی 75/0 میلی‌گرم در لیترBAP)، RM5 (حاوی 1 میلی‌گرم در لیترBAP) و RM6 (یک تیمار ترکیبی از دو هورمون BAP (5/0 میلی‌گرم در لیتر) و NAA (01/0 میلی‌گرم در لیتر) کشت شدند. ریزنمونه‌ی برگ لپه‌ای در مقایسه با سایر ریز نمونه‌ها باززایی بیشتری نشان داد و القای ساقه‌زایی در محیط کشت با افزایش میزان BAP افزایش یافت.

برگ حقیقی, برگ لپه ای, خربزه, محور زیرلپه, هورمون BAP