علی اکبر شکوهیان - دانشگاه محقق اردبیلی
شهریار عینی زاده - دانشگاه محقق اردبیلی

به‌منظور بررسی تأثیر ریزموجودات مفید ((Effective Microorganisms (EM) در سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و کیفیت توت‌فرنگی رقم پاروس، آزمایشی به‌صورت کرت‌های دو بار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 94-1393در دانشگاه محقق اردبیلی، اجرا شد. در این بررسی تیمارهای آزمایش، EM در چهار سطح (صفر، یک، دو و سه درصد)، روش‌های کاربرد EM در دو سطح (کاربرد خاکی و محلول‌پاشی) و نیتروژن در سه سطح (50، 100 و 150 کیلوگرم خالص در هکتار) اعمال گردیدند. شاخص‌های مورد بررسی شامل سطح برگ، تعداد گل، تعداد میوه، طول، حجم، وزن تر و خشک، عملکرد، ویتامین‌ث، مواد جامد محلول، اسیدیته کل، عمر انباری و درصد تشکیل میوه اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که اثر غلظت‌های مختلف ریزموجودات مفید در سطح احتمال یک درصد بر صفات وزن‌تر و ‌خشک ریشه، طول ریشه، تعداد رانر، کلروفیل کل، سطح برگ و عملکرد و در سطح احتمال پنج درصد بر میزان وزن تر و خشک برگ، کلروفیل a و b معنی‌دار بوده است، بر اساس نتایج، اثر روش‌های مختلف کاربرد EM و اثرات متقابل تیمارها در هیچ یک از شاخص‌ها اختلاف قابل‌توجهی نداشتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، سطوح نیتروژن بر صفات وزن‌تر ریشه، طول ریشه، تعداد رانر، کلرفیل a، b و کل، سطح برگ و عملکرد در سطح احتمال یک درصد و بر روی صفات وزن‌تر برگ، وزن خشک برگ و ریشه در سطح احتمال پنج درصد اثر معنی‌داری داشتند. بر اساس نتایج این بررسی غلظت دو درصد و سه درصد ریزموجودات مفید و همچنین سطح 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن اثرهای مثبتی بر روی شاخص‌های اندازه‌گیری شده نسبت به شاهد داشتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، سطوح نیتروژن بر صفات وزن‌تر ریشه، طول ریشه، تعداد رانر، کلرفیل a، b و کل، سطح برگ و عملکرد در سطح احتمال یک درصد و بر روی صفات وزن‌تر برگ، وزن خشک برگ و ریشه در سطح احتمال پنج درصد اثر معنی‌داری داشتند. بر اساس نتایج این بررسی غلظت دو درصد و سه درصد ریزموجودات مفید و همچنین سطح 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن اثرهای مثبتی بر روی شاخص‌های اندازه‌گیری شده نسبت به شاهد داشتند.

طول ریشه, کاربرد خاکی, کلروفیل, محلول‌پاشی, وزن تر و خشک