حمید آقایی - دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
مهین ناز میردهقان - دانشیار زبان شناسی- دانشگاه شهید بهشتی
رضا مراد صحرایی - دانشیار گروه زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی.

مطالعه‌ی حاضر قصد دارد تأثیر نوع تکلیف داده‌شده بر برونداد زبانی فارسی‌آموزان را مورد ارزیابی قرار دهد و از این رهگذر بر مبنای رویکرد پردازش‌پذیری، روند فارسی‌آموزی آنها را تحلیل نماید. در این پژوهش، با بررسی دو نوع تکلیف انشایی و مکالمه‌ای، در یک مقطع مشخص، به چگونگی به‌کارگیری حرف نشانه‌ی «را» در این تکالیف پرداخته خواهد شد. به این منظور، پس از انتخاب تصادفی 35 متن برای هر تکلیف، از پیکره‌‌ی نوشتاری فارسی‌آموزان سطح ششم مدرسه‌ی المهدی، در مرحله‌ی نخست، داده‌های مورد نظر، بر حسب اسم‌های مشخص نشاندار و بی‌نشان در جایگاه مفعول برچسب‌گذاری و پس از تعیین فراوانی آنها در این تکالیف، نحوه‌ی توزیع این متغیرها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. نتایج این بررسی ضمن نمایان‌سازی الگوهای یادگیری فارسی‌‌آموزان در ارتباط با مقوله‌ی «را» در یک مقطع زمانی مشخص، نشان می‌دهد در توزیع اسامی نشاندار و بی‌نشان در جایگاه مفعول (پیش از «را»)، در هر تکلیف، تمایز معناداری وجود ندارد. همچنین توزیع ‌اسم‌های مشخص اعم از نشاندار و بی‌نشان در این تکالیف معنادار نیست. همچنین، نتیجه‌‌ی حاصل از این بررسی، با تبیین پردازش‌پذیری در ارتباط با تثبیت مقوله‌های زبانی در سطوح پایانی زبان‌آموزی هم‌راستاست. به‌علاوه، این بررسی بینشی در مورد چگونگی تکمیل نمودار یادگیری این مقوله‌ی خاص در سطوح دیگر، پیش روی ما قرار می‌دهد که با تکرار این پژوهش در سایر سطوح مورد تأیید قرار گرفته یا رد خواهد شد.

انواع تکلیف, تنوع زبانی, نشانه‌ی مفعول, پردازش‌پذیری, فارسی‌آموزان