امیررضا وکیلی فرد - نویسنده ی مسئول، دانشیار گروه آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

در دانش آموزشکاوی زبان، پژوهش در مورد روش‌ها و رویکردهای مناسب آموزشی از جایگاه والایی برخوردارند. آموزش زبان فارسی برای اهداف عمومی زبان‌آموزان غیرایرانی نیازمند مطالعه‌ی روش‌ها و رویکردهای ویژه‌ی آموزش زبان دوم است. برای تحقق هدف این پژوهش، یعنی شناسایی روش‌های آموزشی مؤثر برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، پرسشنامه‌ا‌ی به کار گرفته شد که شامل 22 گویه در پنج بخشِ دیدگاه‌های ساختگرا، کارکردگرا، بیناکنشگرا، اختصاصی و سایر دیدگاه‌ها بود. نمونه‌ی آماری در این پژوهشِ میدانی، 43 مدرس آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان از مراکز آموزش زبان فارسیِ دانشگاه‌­های کشور شرکت کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که در مورد 22 روش مطرح شده در پرسشنامه، 16 روش در وضعیت مطلوب و اثرگذاری برای تدوین منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‏زبانان برای اهداف عمومی قرار داشتند. از نظر رتبه­بندی نیز 3 روش «مدرس محور و متناسب با شرایط کلاس»، «ارتباطی»، «شنیداری-گفتاری»، «تکلیف‌محور» و «رویکرد طبیعی» در رتبه‌های اول تا پنجم از نظر میزان اهمیت برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی­زبانان برای اهداف عمومی قرار دارند. آزمون‌های تی برای تمامی روش­ها به جز روش­های «آموزش زبان دگمِی»، «پیمسلر»، «مایکل توماس» و «یادگیری از راه یاددهی» نشان می‌دهد که این چهار روش از نظر مدرسان آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان کارآمدی لازم برای تدوین منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی­زبانان برای اهداف عمومی را ندارند. دستاوردهای این پژوهش به مدرسان زبان فارسی کمک می‌کند تا کارآمدترین روش‌ها را در آموزش زبان فارسی و تدوین منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان به کارگیرند.

روش آموزش زبان, رویکرد آموزش زبان, مهارت‌های زبانی, آموزش زبان فارسی برای اهداف عمومی