جواد سرخوش - دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا (س)
فاطمه محمدی - کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا

قاعده بطلان ربح ما لم یضمن، یکی از قواعد فقهی مصطاده از ایات و روایات می باشد. سوال این است که آیا تحمل ضرر، علت تامه کسب درآمد برای صاحب سرمایه، است؟ یا عامل دیگری علت بهره مندی صاحب سرمایه از سود می باشد؟ در خصوص منشاء بودن یا نبودن ریسک برای درآمد اختلاف نظر وجود دارد. برخی از فقها قائل به عدم منشائیت ریسک برای درآمد هستند و عده ای نیز قائل به منشائیت آن می باشند. عده ای از فقها که قائل به منشائیت ریسک برای درآمد می باشند برای اثبات ادعای خود به قاعده بطلان ربح ما لم یضمن استناد نموده اند. در این نوشتار سعی شده است ارتباط بین قاعده بطلان ربح ما لم یضمن و پدیده ثبات مالکیت از منظر شهید صدر مورد بررسی قرار گرفته و در پایان اثبات گردد که مفهوم قاعده دلالت بر این مسئله دارد که تحمل ضرر احتمالی از لوازم ملکیت بوده و اگر صاحب سرمایه این ریسک را از خود سلب نماید به تبع مال از مالکیت او منقطع شده و در نتیجه مستحق دریافت سود آن مال نخواهد بود.

ضمان تحمل ضرراحمالی، رسیک، بطلان ربح مالم یضمن، پدیده ثبات مالکیت، ربای قرضی