محمد کریم عمادزاده - Department of Nursing, Dehaghan branch, Islamic Azad University, Dehaghan, Iran.
اعظم اعرابی - Department of Food Science and Technology, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Shahreza, Iran
فریناز اعرابی ناژوانی - Department of Food Science and Technology, Shahreza Branch, Islamic Azad University, Shahreza, Iran
محسن چیانی - بخش نانوبیوتکنولوژی، انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران
محمدرضا مهرابی - Department of Nanobiotechnology, Pasteur Institute of Iran, Tehran, Iran

سابقه و هدف: کتان نوعی دانه مغذی است که به­دلیل داشتن ترکیب­هایی چون اسید چرب امگا 3 ، فیبر رژیمی، پروتئین و لیگنان می­تواند سبب جلوگیری از بیماری­های قلبی عروقی و سرطان شود . این مطالعه با هدف بررسی تأثیر روش استخراج روغن بر راندمان استخراج و میزان مواد فنلی و آنتی­اکسیدان انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش دو نوع دانه کتان زرد و قهوه ­ای جهت استخراج روغن با روش پرس سرد و حلال (پترولیوم اتر و اتانول) مورد استفاده قرار گرفت و میزان بازده استخراج و ترکیب­های فنولی و آنتی ­اکسیدانی آن­ها، مقایسه گردید. یافته­ ها: نتایج نشان داد که استخراج روغن با روش پرس سرد از کتان زرد امکان­پذیر نبود و فقط کنجاله حاصل شد. بازده استخراج روغن برای کتان زرد و قهوه ­ای با استفاده از حلال اتانول به­ترتیب 55/0± 6/6 و15/1±3/42 و حلال پترولیوم اتر 98/0± 3/11 و 5/2 ± 03 /63 به­دست آمد. ارزیابی ترکیب­های فنولی کل و اثر آنتی­اکسیدانی روغن­های استخراج شده با حلال و پرس سرد نشان داد که مقدار ترکیب­های فنولی استخراج شده با روش پرس سرد نسبت­ به روش حلال، تفاوت معناداری وجود دارد و هم­چنین حلال اتانول و پترولیوم اتر نیز تفاوت معناداری در استخراج ترکیب­های فنولی دارند. نتیجه ­گیری: روش استخراج روغن بر میزان روغن استحصال شده بسیار مؤثر است. مقدار روغن موجود در تخم کتان قهوه­ای به­طور معنی­داری بیش­تر از تخم کتان زرد بوده ولی میزان ترکیب­های فنولی و آنتی­اکسیدانتی آن کم­تر از تخم کتان زرد است.

Flax seed (Linum usitatissimum L.), Antioxidant activity, Cold press, Oil Extraction, IAU science., تخم کتان, فعالیت آنتی‌اکسیدانتی, پرس سرد, استحصال روغن, IAU science.