سیده آمنه حسینی جهانگیر - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
رضا اشرف زاده - استاد دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
شاه بدیع زاده مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد

دایه و نقش هایی که در داستان ها ایفا می کند، یکی از جلوه های حضور فعال زنان در ادبیات است؛ گاهی دایه نقش کمرنگی در فضای داستان دارد و پس از تعلیم و تربیت و رساندن فرد مورد نظر به مکتب و سن رشد و بلوغ، دیگر از او خبری نیست و گاه از بدو تولد تا هنگام مرگ، لحظه به لحظه، حضور دارد و در تمام کارها با او مشورت می شود و در واقع، مسیر زندگی فرد را انتخاب و هدایت می کند. یکی از داستان های عامیانه که در کتاب های درسی نیز می توان ردپایی از آن یافت، داستان سمک عیار است که در آن به طور سطحی و گذرا به شخصیت های خورشید شاه، سمک عیار، قطران و دل آرام پرداخته شده است. در این مقاله سعی شده است نقش دایه در داستان های فارسی و به خصوص در سمک عیار بررسی شود. برای این کار به شیوه توصیفی کتابخانه ای مقاله های متعددی بررسی شده و نکات برجسته ای از داستان سمک عیار نیز استخراج شده است تا خوانندگان بتوانند به نقش دایه در داستان های عامیانه پی ببرند.

ادبیات فارسی، داستان، سمک و عیار، دایه و عشق