پایش کیفی آب رودخانه مهاباد از لحاظ پارامترهای میکروبیولوژیکی بر اساس پروتکل 1011 سازمان ملی استاندارد ایران

سابقه و هدف: توجه به کیفیت آب برای تداوم زندگی بشری ضروری است. منابع آب یکی از پایه‌های اساسی توسعه پایدار به حساب می‌آید و در سال ­های اخیر در زمینه بررسی کیفیت آب تحقیق­های گسترده­ای انجام شده است. یکی از مسئله­های مهم در بهره­برداری از منابع آب، کیفیت آن است که در غیر این­صورت پیامدهای غیرقابل انتظاری در بخش کشاورزی، شرب و صنعت حاصل خواهد شد. رودخانه مهاباد که در دشت مهاباد قرار گرفته یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های استان آذربایجان غربی است. مساحت حوضه آبریز و متوسط آورد سالانه رودخانه مهاباد به­ترتیب 806 کیلومتر مربع و 295 میلیون متر مکعب است. در این پژوهش سعی شده است که کیفیت آب رودخانه مهاباد از نقطه نظر برخی پارامترهای میکروبیولوژیکی و ارزیابی میزان خودپالایی رودخانه مورد بررسی قرار گیرد. برای دست­یابی به این هدف، استانداردهای بین المللی آب آشامیدنی و آبیاری مورد استفاده قرار گرفتند. مواد و روش­ ها: در مطالعه حاضر که از نوع توصیفی – مقطعی است، نمونه­برداری در طی 6 ماه از 4 ایستگاه  به­ترتیب شامل ایستگاه شماره یک کیلومتر 20 سد مهاباد (بالادست روستای کوثر)، ایستگاه شماره دو کیلومتر 15 سد مهاباد (بالادست روستای دهبکر)، ایستگاه شماره سه کیلومتر 10 سد مهاباد و ایستگاه شماره چهار کیلومتر 5 سد مهاباد انجام پذیرفت و جهت سنجش باکتری­های شاخص آلودگی آب از روش MPN استفاده گردید. یافته­ ها: هفت پارامتر بیولوژیکی شامل دیاتومه، کلروفیسه، سیانوفیسه،پرتوزوآ، روتیفر،کرستاسه، نماتد، کلر باقی­مانده، مقدار احتمالی، مقدار تأییدی و اشرشیاکلی گرماپای اندازه­ گیری شد. نتایج مربوط به آنالیز داده ­ها نشان از بالا بودن بار میکروبی آب رودخانه داشت. به­ طوری­ که میزان باکتری­های کلیفرمی در ایستگاه­های شماره 1 و 4 در اکثر نمونه­ برداری ­ها بالاتر از حد استاندارد قرار داشت. نتیجه­ گیری: نتایج حاصل ازمحاسبه­ های MPN در طول تحقیق نشان داد، به­رغم بالا بودن میزان آلودگی میکروبی در ایستگاه ­های شماره 1 و 4 این میزان روند کاهشی در پیش گرفته است که این امر به­ دلیل جریان حرکت آب و توان خودپالایی آن است.

Keywords:

Coliform bacteria , Mahabad river , MPN Method , Water monitoring , باکتری‌های کلیفرم , رودخانه مهاباد , پایش آب , روش MPN.