بتول اصغری - Department of Animal Science, College of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran
غلامرضا داشاب - Department of Animal Science, College of Agriculture, University of Zabol, Zabol, Iran

سابقه و هدف: مطالعه حاضر به منظور آگاهی از روند تکاملی و مولکولی توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن بتالاکتوگلوبولین در پستانداران، آنالیز فیلوژنی و روند انتخاب طبیعی انجام گرفت. مواد و روش­ها: توالی نوکلئوتیدی جایگاه ژن بتالاکتوگلوبولین در گونه­ های مورد مطالعه از بانک اطلاعاتی ژنوم (NCBI) به دست آمده و هم­تراز شدند. درصد جانشینی و جایگزینی نوکلئوتیدها با روش حداکثر درست نمایی و همچنین ترسیم درخت فیلوژنتیک به روش Neighbor- Joining بدست آمدند. یافته ­ها: نتایج نشان داد جانشینی انتقالی بیشتر از جانشینی تقاطعی است و نسبت  dN/dSبرابر70/0 محاسبه شد که نشان دهنده انتخاب خالص در طی تکامل این جایگاه ژنی است. نتایج درخت فیلوژنتیک نشان­دهنده مسیرهای تکاملی مختلف ژن بتالاکتوگلوبولین در گونه ­های مختلف شامل پنج دسته­ از گونه ­های (گاو، بوفالو وگاومیش)، (گوسفند و بز)، اسب و گراز وحشی بود که گاو، بوفالو و گوسفند بیشترین قرابت را داشتند. بحث: جهش و انتخاب در طی سالیان گذشته سبب به وجود آمدن پروتئین­های جدید، واریته­ های جدید و سبب تثبیت عملکرد آنها در طی روند تکامل و پیشرفت در جهت خالص­ سازی عملکرد آنها گردیده است. نتیجه گیری: بر اساس این تحقیق، نواحی حفاظت شده بخش اندکی از توالی ژن بتالاکتوگلوبولین را تشکیل می­دهد که این امر نشان دهنده چندشکلی بالای این ژن و همچنین مستعد بودن آن به تغییرات نوکلئوتیدی و جهش می­باشد.

BLG, Mammals, Natural selection, Phylogeny, process of evolution, انتخاب طبیعی, بتالاکتوگلوبولین, پستانداران, روند تکاملی, فیلوژنی