حال بی بی بایردست - Department of Plant Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz
سید یحیی صالحی لیسار - Department of Plant Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz
حسین صبوری - Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad Kavus, Gonbad Kavus, Iran
علی موافقی - Department of Plant Sciences, Faculty of Natural Sciences, University of Tabriz
ابراهیم غلامعلیپور علمداری - Department of Plant Production, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Gonbad Kavus

تعیین ‌رابطه ‌بین ‌ژنوتیپ‌ ‌و ‌فنوتیب ‌یکی ‌از ‌اهداف ‌اصلی ‌پروژه‌های ‌به‌نژادی ‌است. ‌امروزه ‌نشانگرهای ‌مولکولی ‌ابزارهای ‌قدرتمندی ‌برای ‌ارزیابی ‌این ‌ارتباط ‌در ‌اختیار ‌به‌نژادگران ‌قرار ‌می‌دهند. ‌در ‌این ‌بررسی ‌تنوع ‌ژنتیکی ‌112 ‌لاین ‌برنج ‌با ‌استفاده ‌از ‌20 ‌جفت ‌نشانگر ‌ریزماهواره ‌پیوسته ‌با ‌آلل‌های ‌تحمل ‌به ‌خشکی ‌مورد ‌بررسی ‌قرار ‌گرفت ‌که ‌درمجموع ‌77 ‌آلل ‌چند ‌شکل ‌با ‌میانگین 3.85 ‌آلل ‌به ‌ازای ‌هر ‌جفت ‌آغازگر ‌تکثیر ‌شد. ‌کم‌ترین ‌تعداد ‌آلل ‌مربوط ‌به ‌نشانگرهای ‌RM28199 ‌و ‌RM212 ‌با ‌2 ‌آلل ‌و ‌بیشترین ‌آن ‌مربوط ‌به ‌نشانگر ‌RM72 ‌با ‌6 ‌آلل ‌بود. ‌میزان ‌اطلاعات ‌چندشکلی ‌برای ‌نشانگرهای ‌مورد ‌بررسی ‌بین ‌0.30‌ تا 0.72 ‌با ‌میانگین ‌0.58 ‌بود ‌که ‌بیشترین ‌مقدار ‌مربوط ‌به ‌نشانگر ‌RM85 ‌و ‌RM20A ‌و ‌کم‌ترین ‌آن ‌مربوط ‌به ‌نشانگر ‌RM28099 ‌بود. ‌از ‌نظر ‌تنوع ‌ژنی، ‌نشانگرهای ‌RM28099 ‌و ‌RM85 ‌به ‌ترتیب ‌کم‌ترین ‌(0.33) ‌و ‌بیشترین ‌(0.76) ‌تنوع ‌را ‌داشتند. ‌نتایج ‌تجزیه ‌رگرسیون ‌گام‌به‌گام ‌داده‌های ‌ریز‌ماهواره ‌و ‌صفات ‌مورفولوژیک ‌در ‌شرایط ‌غرقاب ‌62 ‌آلل ‌و ‌در ‌شرایط ‌تنش ‌خشکی ‌54 ‌آلل ‌آگاهی‌بخش ‌را ‌برای ‌صفات ‌ارزیابی‌شده، ‌شناسایی ‌نمود. ‌تجزیه ‌خوشه‌ای ‌بر ‌اساس ‌داده‌های ‌مولکولی ‌ژنوتیپ‌ها ‌را ‌به ‌7 ‌گروه ‌تقسیم ‌نمود. ‌با ‌توجه ‌به ‌توزیع ‌مناسب ‌DNA ‌تکثیرشده ‌توسط ‌نشانگرهای ‌مورد ‌بررسی ‌در ‌این ‌تحقیق، ‌از ‌نشانگرهایی ‌که ‌قدرت ‌تفکیک ‌و ‌پیوستگی ‌بالایی ‌با ‌صفات ‌مهم ‌زراعی ‌در ‌شرایط ‌تنش ‌خشکی ‌دارند ‌(و ‌درصورتی‌که ‌در ‌آزمایش‌های ‌بعدی ‌به ‌تأیید ‌برسند)، ‌می‌توان ‌در ‌برنامه‌های ‌به‌نژادی ‌تنش ‌خشکی ‌استفاده ‌نمود.   

Rice, Cluster analysis, Drought stress, Genetic variety, SSR marker, برنج, تجزیه خوشه‌ای, تنش خشکی, تنوع ژنتیکی, نشانگر‌ ریزماهواره