رسول بنایی - M.Sc. Student, Department of Plant Breeding, Graduate University of Advanced Technology, Kerman, Iran
امین باقی زاده - Associate Professor, Department of Biotechnology, Institute of Science and High Technology and Environmental Sciences, Graduate University of Advanced Technology, Kerman, Iran
سعید خاوری خراسانی - Assistant Professor, Seed and Plant Improvement Department, Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, ARREO, Mashhad, Iran

به منظور برآورد اجزای واریانس ژنتیکی و قابلیت ترکیبپذیری عمومی و خصوصی الینهای ذرت، آزمایشی با استفاده از 8 الین خویش آمیخته نسل 6( S6 )بهعنوان الینهای مادری و 2 تستر )5-1/ K1264( زودرس( و 2/K3615( دیررس(( بهعنوان والدین پدری به همراه2 شاهد زودرس )302 Ksc )و دیررس )Ksc704 )با استفاده از طرح ژنتیکی تالقی الین × تستر در 1-m قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در دو محیط شور )( dS 5= EC و غیر شور در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیالت تکمیلی کرمان در سال زراعی 1393 اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس اختالف معنیداری بین الینها در برخی صفات در هر دو محیط نشان داد. اختالف معنیدار در میانگین مربعات الین × تستر در شرایط غیر شور برای کلیه صفات به غیر از صفات تعداد روز تا ظهور 50 درصد کاکل و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک مشاهده شد. در شرایط شور فقط در صفات تعداد کل برگ و تعداد روز تا ظهور 50 درصد کاکل میانگین مربعات الین × تستر غیر معنیدار بود. واریانس افزایشی برای صفات تعداد روز تا ظهور 50 درصد کاکل و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک در شرایط غیر شور بیشتر از واریانس غالبیت ارزیابی شد که نسبت بیشتر از یک واریانس افزایشی به واریانس غیر افزایشی نیز گویای این مطلب است. الین L6 با مقدار 785/1455 در شرایط غیر شور و 107/789 در شرایط شور دارای حداکثر عملکرد مثبت و معنیدار در ترکیبپذیری عمومی و تالقی های460.428=T1×L4 و 363.703=T1×L7 در شرایط غیر شور و تالقی 345.438=T1×L3 در شرایط شور دارای ترکیبپذیری خصوصی مثبت و معنیداری بودند. از کل تنوع موجود، سهم الینها و الین در تسترها بیشتر از سهم تسترها بوده است که نشان دهنده انتقال تنوع از الینها به هیبریدها می باشد.

Genetic components, SCA, GCA, Maize, Line × tester, اجزای ژنتیکی, ترکیبپذیری خصوصی, ترکیبپذیری عمومی, ذرت, الین × تستر