بررسی بیان نسبی ژن‌های کلیدی مسیر بیوسنتزی ترپن‌ها در بافت‌ها و مراحل مختلف نموی ژنوتیپ‌های بابونه‌کبیر(Tanacetum parthenium) با استفاده از PCR در زمان واقعی

بابونه‌کبیر (Tanacetum parthenium L.) گیاهی است دارویی از خانواده گل ستاره‌‌ای‌ها (Asteraceae) که به‌دلیل وجود ترکیب ترپنی پارتنولید، توجه زیادی را به‌علت ارزش دارویی و فعالیت‌های فارماکولوژیکی (به‌عنوان پیشگیری کننده میگرن و درمان سرطان) به خود جلب کرده است. پارتنولید یک سزکویی‌ترپن لاکتون می‌باشد که گفته می‌شود به‌طور عمده از مسیر MVA (Mevalonic acid) بیوسنتز می‌شود. اخیراً نشان داده شده است که مسیر MVA و مسیر MEP (Methyl erythritol phosphate) از طریق تبادل پیش‌ماده IDP (Isopentenyl diphosphate) برای بیوسنتز ترپن‌های مختلف با هم در ارتباط می‌باشند؛ بنابراین بیوسنتز پارتنولید می‌تواند تحت تأثیر مسیر MEP نیز قرار بگیرد. در تحقیق حاضر، بیان دو ژن کلیدی مسیر MVA (TpHMGR و TpGAS) و دو ژن کلیدی مسیر MEP (TpDXR و TpHDR) با استفاده از واکنش زنجیره‌ای پلیمراز در زمان واقعی (Real time PCR) در برگ‌های مربوط به مرحله رویشی و زایشی و در گل‌های ژنوتیپ‌های مختلف بابونه‌کبیر بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان بیان این ژن‌ها می‌تواند تحت تأثیر مرحله رشدی و ژنوتیپ تغییر کند، به‌نحوی‌ که در برگ‌های مرحله رویشی و گل‌ها ژنوتیپ‌های مختلف فقط بیان ژن TpGAS تفاوت نشان داد، در حالی که در برگ‌های مرحله زایشی میزان بیان ژن‌های TpHMGR، TpGAS و TpDXR اختلاف معنی‌دار( 01/0 P<) مشاهده شد.

Keywords:

Tanacetum parthenium , Sesquiterpene , Gene expression , MVA pathway , Growth stage , بابونه‌کبیر , بیان ژن , سزکویی‌ترپن , مرحله رشدی , مسیر MVA